Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια Δήμου Ευρώτα

Γράφει ο Ηλίας Παναγιωτακάκος

Σχεδιάζοντας τον τόπο μας με όραμα, συμμετοχή και προοπτική

Σε μια εποχή κλιματικής αστάθειας, δημογραφικών αλλαγών και νέων αναπτυξιακών απαιτήσεων, ο χωρικός σχεδιασμός δεν αποτελεί πολυτέλεια ,είναι προϋπόθεση επιβίωσης και προοπτικής. Στο Δήμο Ευρώτα γίνεται ένα αποφασιστικό βήμα προς το μέλλον, μέσα από την εκπόνηση των Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων (ΤΠΣ), που καλύπτει το σύνολο των πέντε Δημοτικών Ενοτήτων: Σκάλας, Έλους, Κροκεών, Γερονθρών και Νιάτων.

Ο Ευρώτας, τόπος πλούσιος σε ιστορία, πολιτισμό και φυσικές ομορφιές, αντιμετωπίζει σήμερα μια πρόκληση-ευκαιρία: να σχεδιάσει τον χωρικό του μετασχηματισμό με σύγχρονους, βιώσιμους και κοινωνικά δίκαιους όρους. Τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια (ΤΠΣ), που βρίσκονται ήδη σε διαδικασία εκπόνησης, αποτελούν τον οδικό χάρτη για την ορθολογική ανάπτυξη της περιοχής και έναν μηχανισμό προστασίας και αξιοποίησης των τοπικών πόρων και δυνατοτήτων. Πρόκειται για ένα στρατηγικό εργαλείο που συνδέει την καθημερινότητα με το όραμα.

Ο Δήμος Ευρώτα είναι μια αγροτική και ιστορική περιοχή με έντονη φυσική ταυτότητα: ο ποταμός Ευρώτας, οι εύφορες πεδιάδες, οι παραλιακές ζώνες, τα ιστορικά χωριά και η πολιτιστική κληρονομιά του τόπου συνθέτουν ένα πολύπλευρο μωσαϊκό.

Ωστόσο, ο Δήμος αντιμετωπίζει προβλήματα και προκλήσεις:

• Η έλλειψη συγκροτημένης πολεοδομικής οργάνωσης σε οικισμούς
• Η πίεση στις γεωργικές εκτάσεις
• Η απουσία υποδομών σε τουριστικά και παραλιακά μέτωπα
• Η ανάγκη για θωράκιση του φυσικού περιβάλλοντος από αυθαιρεσίες

Τα ΤΠΣ έρχονται να δώσουν απαντήσεις και να χαράξουν νέες δυνατότητες, μέσα από διαβούλευση, επιστημονική τεκμηρίωση και σεβασμό στις ανάγκες των κατοίκων.

Τι είναι τα ΤΠΣ και γιατί είναι τόσο σημαντικά;

Τα ΤΠΣ είναι τα εργαλεία που καθορίζουν πώς θα οργανωθεί ο χώρος του Δήμου τα επόμενα τουλάχιστον 15 χρόνια: πού θα αναπτυχθεί κατοικία, γεωργία, βιοτεχνία, τουρισμός, προστατευόμενες περιοχές, κοινωνικές υποδομές. Ουσιαστικά είναι το «σύνταγμα του χώρου», το θεμέλιο πάνω στο οποίο θα χτιστεί η οικονομική, κοινωνική και περιβαλλοντική ταυτότητα του Ευρώτα.

Δεν πρόκειται για ένα γραφειοκρατικό χαρτί, αλλά για μια συμφωνία ζωής και προοπτικής για όλους τους πολίτες, από τον αγρότη του Δαφνίου, τον επιχειρηματία της Σκάλας, τον έμπορο στο Βλαχιώτη, τον κτηνοτρόφο του Αη Δημήτρη, τον εκπαιδευτικό του Γερακίου, τους πολίτες των ειδικών ικανοτήτων (ΑμΕΑ), μέχρι την νέα γενιά που ονειρεύεται να μείνει και να δημιουργήσει στον τόπο της.

Πρόκειται για ένα από τα πιο σημαντικά έργα χωρικού σχεδιασμού που επιχειρείται σε επίπεδο Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Με στόχο την αποτύπωση της υφιστάμενης κατάστασης, την οργάνωση των χρήσεων γης, την προστασία του περιβάλλοντος και την ενίσχυση της τοπικής ταυτότητας, τα ΤΠΣ δεν είναι ένα απλό τεχνικό έγγραφο. Είναι η ματιά προς το μέλλον.

Η μεγάλη πρόκληση δεν είναι απλώς να σχεδιάσουμε. Είναι να σχεδιάσουμε με γνώση, σύνεση και συμμετοχή. Να δημιουργήσουμε έναν Δήμο λειτουργικό, ανθρώπινο, ανθεκτικό. Να προστατεύσουμε τις εύφορες γαίες του Ευρώτα, τις ακτές, τον ποταμό, τα ρέματα, τις πηγές, τα χωριά, την πολιτιστική μας μνήμη. Να βάλουμε όρια στην άναρχη δόμηση, να ανοίξουμε δρόμους για πράσινες επενδύσεις, την αειφορία και ποιοτική ζωή.

Πρόκειται για μια συνολική πρόταση που δεν αφορά μόνο την πολεοδομία.

Αφορά την καθημερινότητά μας: πού θα χτίζονται σπίτια, πού θα υπάρχει γεωργική δραστηριότητα, πώς θα προστατεύσουμε το φυσικό περιβάλλον, πώς θα οργανώσουμε τον τουρισμό και τις δημόσιες υποδομές. Με άλλα λόγια, πώς θα ζούμε και θα αναπτύσσεται ο τόπος μας.

Η μελέτη βρίσκεται στο πρώτο της στάδιο και ήδη παρουσιάστηκαν δημόσια τα εναλλακτικά σενάρια χωρικής ανάπτυξης. Η διαδικασία είναι διαφανής, ανοιχτή και συμμετοχική. Μέσω της πλατφόρμας του Υπουργείου Περιβάλλοντος, οι πολίτες, οι φορείς, οι επαγγελματίες και οι σύλλογοι μπορούν να καταθέσουν τις παρατηρήσεις, τις ιδέες και τις προτάσεις τους.

Γιατί να συμμετάσχουμε;

Γιατί εμείς γνωρίζουμε καλύτερα τον τόπο μας. Εμείς βιώνουμε τα προβλήματα, τις ελλείψεις, αλλά και τις δυνατότητες που κρύβει η γη του Ευρώτα. Αν θέλουμε καλύτερους δρόμους, πράσινες γωνιές, σωστή οικιστική ανάπτυξη, ισορροπία μεταξύ παράδοσης και εξέλιξης, τώρα είναι η στιγμή.

Τα ΤΠΣ είναι μια μεγάλη ευκαιρία. Να αφήσουμε πίσω την άναρχη ανάπτυξη και να περάσουμε σε ένα οργανωμένο μέλλον, με σεβασμό στον άνθρωπο και στο περιβάλλον. Ένας Δήμος με όραμα σχεδιάζεται μαζί με τους δημότες του. Εσένα, εμένα, όλους μας

Αυτή η συμμετοχή δεν είναι τυπική. Είναι το θεμέλιο της επιτυχίας. Όταν σχεδιάζεις έναν τόπο χωρίς να ακούσεις αυτούς που ζουν, εργάζονται και μεγαλώνουν σε αυτόν τον τόπο, τότε το σχέδιο μένει αποκομμένο από την πραγματικότητα.

Η ευκαιρία είναι μπροστά μας. Τα ΤΠΣ του Δήμου Ευρώτα μπορεί να γίνουν ο καταλύτης για έναν τόπο που δεν μένει στάσιμος, αλλά χαράζει τον δικό του χάρτη. Το μέλλον χτίζεται με σχέδιο. Και αυτό το σχέδιο τώρα ξεκινά.