Από το κάρβουνο της Μεγαλόπολης στην καύση απορριμμάτων Τρίπολης

Γράφει ο Μιχάλης Δ. Αντωνόπουλος

Όλοι μας οραματιζόμαστε έναν καθαρότερο μέλλον με τη διαχείριση των απορριμμάτων στην Περιφέρεια Πελοποννήσου.

Κανείς δεν μπορούσε να φανταστεί ότι από την απολιγνιτοποίηση για καθαρότερη ενέργεια και περιβάλλον πηγαίνουμε σε κάτι πολύ δυσμενέστερο στην καύση απορριμμάτων κάθε μορφής απορριμμάτων και υπολειμμάτων στη Τρίπολη. Κάποιος θα πει ότι εκ του αποτελέσματος όλα στην πυρά καταλήγουν. Δεν υπάρχει αποθηκευτικός χώρος ανακυκλώσιμων στην Ελλάδα που δεν έχει "πυρποληθεί". Ας εφαρμόσουμε λοιπόν σήμερα τη λογική του Νέρωνα!

Σημειωτέον δε όλα αυτά είναι αποτέλεσμα περιβαλλοντικού σχεδιασμού και βρίσκονται σε διαβούλευση από την πολιτεία. Μια διαβούλευση που τουλάχιστον στην Περιφερειακή ενότητα Μεσσηνίας δεν έχει κοινοποιηθεί, μια και περιλαμβάνει βεβαίως και τα σύμμεικτα απορρίμματα των δήμων της Μεσσηνίας.

Να πούμε ότι προβληματίζει η θεση της περιφερειας αλλα και αρκετών δήμων της Πελοποννήσου, για το σοβαροτατο αυτό θεμα, στο οποιο θα πρεπει να υπαρχουν προτάσεις και αναμορφωση σχεδιασμού, με αυστηρούς περιβαλλοντικούς και οικονομικούς στόχους αειφορίας. Με αξονα το συμφέρον των πολλών και οχι των ολίγων.

Ούτε ο κυριος περιφερειαρχης αλλά ούτε και ο δήμαρχος Καλαμάτας που εχει βαλει την υπογραφη στο κλιματικό συμβολαιο για μηδενικους ρυπους το 2030, για μια κλιματικά ουδέτερη πόλη μαζί με αλλες 100 σε ολη την ευρωπη, είναι θεμιτό και επιστημονικά αποδεκτό, να αποδεχονται μια καύση απορριμμάτων στην Τρίπολη μέσα στο Αρκαδικό μοναδικό τοπίο. Τον πνεύμονα της Πελοποννήσου.

Με την θεωρηση αυτή και το σύγχρονο περιβαλλοντικό σχεδιασμό, καταθέτουμε υπόμνημα με προτάσεις για την ΣΠΜΕ για το δίκτυο μονάδων ενεργειακής αξιοποίησης αποβλήτων (WtE).

Η διαχείριση αποβλήτων στην Περιφέρεια Πελοποννήσου πρέπει να στηρίζεται στην αποκλειστική διαλογή στην πηγή και στην υγειονομικά ασφαλή διάθεση αδρανών υπολειμμάτων σε ΧΥΤΥ, χωρίς κατασκευή/λειτουργία μονάδων καύσης, για μια σειρά από λόγους με κυρια επιχειρήματα που αναφερονται στη συνεχεια.

Ιεράρχηση αποβλήτων (Οδηγία 2008/98/ΕΚ, Ν. 4819/2021): Η ενεργειακή αξιοποίηση μέσω καύσης κατατάσσεται χαμηλότερα από την πρόληψη, επαναχρησιμοποίηση και ανακύκλωση. Εθνικά και τοπικά σχέδια οφείλουν να ελαχιστοποιούν το υπόλειμμα, όχι να το «εξασφαλίζουν» για καύση.

Κλιματικές δεσμεύσεις: Η καύση RDF/SRF οδηγεί σε σημαντικές εκπομπές CO₂, αντίθετες με τους στόχους μηδενικών εκπομπών έως το 2030, και το κλιματικό συμβολαιο που εχει καταθεσει και δεσμευτεί ο δημος Καλαματας και με αποφάσεις δημοτικού συμβουλίου. Αυτή η διαχειριση που προκρίνει την καύση, ανατρέπει τα πάντα κλιματικό συμβόλαιο με τεραστιες ανυπολογιστες απωλειες για την ευρύτερη περιοχή της Καλαματας.

Διαλογή στην πηγή. Η υποχρεωτική χωριστή συλλογή βιοαποβλήτων, ανακυκλώσιμων υλικών και ειδικών ρευμάτων (ΑΗΗΕ, επικίνδυνα οικιακά, κ.λπ.) εξασφαλίζει καθαρότερες ροές, υψηλότερη ανακύκλωση και μικρότερο υπόλειμμα.

ΧΥΤΥ ως τελικός αποδέκτης μόνο αδρανών: Το υπόλειμμα, μετά από επεξεργασία και ανάκτηση υλικών, πρέπει να είναι αδρανές και να οδηγείται αποκλειστικά σε ταφή σε χώρους πλήρωσης που προκύπτουν κενά για αποκατάσταση.

Οικονομικοί και κοινωνικοί κίνδυνοι. Ως γνωστόν οι μονάδες καύσης δημιουργούν κίνητρο για διατήρηση υψηλών ποσοτήτων υπολείμματος, δεσμεύοντας τους ΟΤΑ σε πολυετείς συμβάσεις με υψηλό κόστος.

Συνεπώς απαιτείται η απόσυρση της πρόβλεψης για καύση στην Πελοπόννησο.

Απαιτείται θέσπιση δεσμευτικών στόχων διαλογής στην πηγή (>65% ανακύκλωση / κομποστοποίηση έως το 2030).

Υποχρεωτική διάθεση μόνο αδρανών υπολειμμάτων σε ΧΥΤΥ.

Αυτό μπορεί να είναι περιβαλλοντική πολιτική για τον 21ο αιώνα.

(*) Γεωλόγος - Γεωτεχνικός Περιβάλλοντος M.Sc. - Επιστημονικός σύμβουλος περιβαλλοντικών και τεχνικών έργων - πρ. Αντιπρόεδρος ΓΕΩΤΕΕ Πελ. & Δ. Ελλάδος - Πρόεδρος ΑΣ Καλαμάτας