Η βαθιά κρίση στο εσωτερικό των ΗΠΑ

Γράφει ο Αλέξης Παπαχελάς / kathimerini.gr

Ποια είναι η μεγαλύτερη απειλή για τις ΗΠΑ;», ρωτήθηκε πρόσφατα ένας βετεράνος, πολύ έμπειρος Aμερικανός διπλωμάτης σε ένα διεθνές φόρουμ. Ολοι περίμεναν να ακούσουν ότι η πιο σημαντική απειλή είναι η Κίνα, ενδεχομένως το Ιράν και η αποσταθεροποίηση στη Μέση Ανατολή, ίσως και η Ρωσία. Η απάντησή του αιφνιδίασε τους πάντες: «Η μεγαλύτερη απειλή είναι όσα συμβαίνουν στην Ουάσιγκτον».

Η αλήθεια είναι ότι η Αμερική αλλάζει ραγδαία και δείχνει έντονα σημάδια παρακμής. Η παντελής έλλειψη πολιτικής συναίνεσης και συνεννόησης, σε συνδυασμό με την ομηρία του πολιτικού διαλόγου από τους ακραίους, ένθεν κι ένθεν, είναι καταστροφική. Αυτό που συνέβη στη Βουλή των Αντιπροσώπων είναι εντυπωσιακό. Οι ΗΠΑ έμειναν χωρίς πρόεδρο της Βουλής, που είναι το Νο 3 στην επίσημη ιεραρχία του αμερικανικού κράτους, επειδή μια δράκα ακραίων Ρεπουμπλικανών έκανε δικό της παιχνίδι. Πριν από δέκα-είκοσι χρόνια αυτό θα ήταν κάτι αδιανόητο. Η πολιτική ασυνεννοησία κοστίζει ακριβά σε όλα τα επίπεδα. Ενώ οι ΗΠΑ εμπλέκονται όλο και περισσότερο σε μια κλιμακούμενη κρίση στη Μέση Ανατολή, δεν είχαν καταφέρει έως πολύ πρόσφατα να στείλουν πρέσβη στο Ισραήλ και στην Αίγυπτο. Καίριες θέσεις στο Στέιτ Ντιπάρτμεντ μένουν κενές. Κι όλα αυτά γιατί κάποιοι γερουσιαστές αρνούνται να εγκρίνουν τους διορισμούς που προτείνει ο Λευκός Οίκος.

Η κρίση είναι βαθιά. Το αμερικανικό χρέος αυξάνεται θεαματικά. Τα σημάδια δεν περιορίζονται στην Ουάσιγκτον. Πόλεις σαν το Σαν Φρανσίσκο καταρρέουν, πέφτουν θύματα ακροτήτων από την άλλη πλευρά του πολιτικού σκηνικού.

Η άνοδος και η πτώση των μεγάλων δυνάμεων δεν κρίνεται μόνο στο πεδίο των μαχών.

Και βέβαια υπάρχει, όπως λένε οι Αμερικανοί, «ο ελέφαντας στο δωμάτιο». Σε ένα χρόνο από τώρα, είναι πολύ πιθανό να επανεκλεγεί πρόεδρος ο Τραμπ. Συνταγματολόγοι, ιστορικοί, πολιτικοί επιστήμονες προσπαθούν να μαντέψουν τι θα συμβεί. Οχι μόνο γιατί θα είναι ένας παρανοϊκός ηγέτης με λυμένα τα χέρια και με ελάχιστα θεσμικά αντίβαρα. Αλλά και γιατί μπορεί να είναι πρόεδρος και να πρέπει κάποια στιγμή να φυλακιστεί. Ολοι σηκώνουν τα χέρια ψηλά, ανατρέχουν στο τι συνέβη στον αμερικανικό εμφύλιο πόλεμο για να αναζητήσουν ιστορικά προηγούμενα.

Μέσα σ’ αυτό το σκηνικό και με τις «πύλες της Κολάσεως» να έχουν ανοίξει στη Μέση Ανατολή, ένας έμπειρος, υπέργηρος Μπάιντεν προσπαθεί να σώσει ό,τι σώζεται.

Η άνοδος και η πτώση των μεγάλων δυνάμεων δεν κρίνεται μόνο στο πεδίο των μαχών. Η τύχη τους κρίνεται συνήθως, πολύ πριν, στο εσωτερικό τους.