Γράφει ο Θεόδωρος Κουτρουβίδης

Συγκλονισμένος το τελευταίο διάστημα όπου η μια τραγωδία διαδέχεται την άλλη και με μικρή χρονική απόκλιση, αποφάσισα να αναλάβω τη προσωπική μου ευθύνη που φέρω ως ενεργό μέλος της κοινωνίας μας και να αντιδράσω.

Αναφέρομαι φυσικά στις αλλεπάλληλες πράξεις αυτοχειρίας που πραγματοποιούνται καθημερινώς από συμπολίτες μας. Η έλευση του κορονοϊού και η επιβολή καραντίνας προκαλούν μεγάλη αβεβαιότητα σε πολλούς τομείς της ζωής μας, όπως τον επαγγελματικό, τον οικονομικό και τον διαπροσωπικό.

Δυστυχώς, ο τομέας που έχει δεχθεί το μεγαλύτερο πλήγμα δεν είναι άλλος από αυτόν της ψυχικής μας υγείας!

Η αβεβαιότητα και ο φόβος που επιφέρει η πανδημία προκαλούν μεγάλη ανασφάλεια για την μελλοντική πορεία των ζωών μας. Η ψυχική ανθεκτικότητα όλων μας σφυρηλατείται καθημερινά για μεγάλο χρονικό διάστημα και δυστυχώς πολλοί συμπολίτες μας οδηγούμενοι σε συναισθηματικό αδιέξοδο αποφασίζουν να δώσουν τέλος στη ζωή τους.

Ο σκοπός του άρθρου μου είναι απλός και συγκεκριμένος.

Στόχος, η απενοχοποίηση παραδοχής προβλημάτων ψυχικής υγείας και αναζήτησης βοήθειας από ειδικό.

Ζούμε σε μια μικρή και συντηρητική κοινωνία όπου αν και έχουμε 2021, το να παραδεχθούμε, και πόσο μάλλον να ζητήσουμε βοήθεια από ειδικό για το θέμα ψυχικής υγείας που αντιμετωπίζουμε, μας προκαλεί φόβο για τυχόν στιγματισμό και κατ' επέκταση, κοινωνική περιθωριοποίηση.

Δεν σας κρύβω πως και εγώ ήμουν διστακτικός για την ενέργεια μου αυτή, σκεπτόμενος πως, ενδέχεται να επηρεαστεί αρνητικά η εικόνα μου. Μάλιστα, κάποιοι φίλοι μου, μου πρότειναν να το αποφύγω, φοβούμενοι πως θα γίνω δέκτης επικριτικών σχολίων.

Παρ' όλα αυτά, η συνείδηση μου δεν μου άφησε περιθώρια αναβολής πόσο μάλλον αποφυγής. Πρόθεση μου είναι να δώσω στους συμπολίτες μου να καταλάβουν πως δεν είναι οι μόνοι που αντιμετωπίζουν προβλήματα με το άγχος, τη διάθεσή τους, την ψυχική τους υγεία και να αναζητήσουν άμεση βοήθεια από ειδικό.

Παρακάτω σας παραθέτω τη δική μου περιπέτεια- εμπειρία και είμαι σίγουρος πως πολλοί από εσάς θα διαπιστώσετε μεγάλες ομοιότητες με την δική σας αν όχι πλήρη ταύτιση.

Η ιστορία μου ξεκινάει ακριβώς πριν ένα χρόνο με την εφαρμογή του πρώτου lockdown.

Η ζωή μου μέχρι εκείνη τη χρονική περίοδο έβαινε ανέλπιστα καλώς. Ονειρικά θα έλεγα! Τομείς όπως το επαγγελματικό, το οικονομικό και συναισθηματικό βρισκόντουσαν σε απροσδόκητα καλή κατάσταση.

Όλα όμως, πήραν αντίθετη τροπή, εν μία νυκτί! Η έλευση του κορονοϊού και η επιβολή καραντίνας έμελλε να τα ανατρέψει όλα. Η ζωή μου και τα όνειρά μου έτρεχαν με μεγάλη ταχύτητα, το ίδιο όμως και ο κορονοϊός και η σύγκρουση ήταν μετωπική και σφοδρή.

Συναισθήματα όπως ο φόβος και η αγωνία άρχισαν να με κυριεύουν. Η αβεβαιότητα για το μέλλον μου προκάλεσαν μεγάλη ανασφάλεια η οποία συνοδευόταν δυστυχώς από μια μεγάλη δόση άγχους

Η αντίστροφη μέτρηση για την ψυχική μου υγεία είχε μόλις αρχίσει. Τα πρώτα συμπτώματα του άγχους όπως ευερεθιστότητα, θυμός, απελπισία, απόγνωση και ανεπάρκεια έκαναν την εμφάνισή τους. Αλλά δεν σταμάτησαν εκεί.

Το άγχος και η αβεβαιότητα αφού πρωτίστως μου πήραν το χαμόγελο, άρχισαν να υπονομεύουν την ποιότητα της συντροφικής μου σχέσης και του ύπνου μου. Δεν άργησε η στιγμή που με το ζόρι κοιμόμουν τρεις, βαριά τέσσερις ώρες κάθε μέρα.

Το μυαλό μου είχε πάρει φωτιά από την ταχύτητα των αρνητικών σκέψεων που διενεργούσε παρά τη βούλησή μου. Ο οργανισμός μου είχε μπει για τα καλά στο μηχανισμό πάλης ή φυγής (fight or flight).

Μηχανισμός στον οποίο εισέρχεται ο οργανισμός μας όταν αντιληφτεί κίνδυνο. Ορατό αλλά και φανταστικό εκκρίνοντας μεγάλες ποσότητες αδρεναλίνης και κορτιζόλης.

Αυτό είχε ως αποτέλεσμα κατά τη διάρκεια κυρίως της νύχτας να παθαίνω κρίσεις πανικού. Πεταγόμουν έντρομος από το κρεβάτι κατακυριευμένος από άγχος, αγωνία, νεύρα και υψηλή αρτηριακή πίεση.

Μέχρι εδώ αν και πρωτόγνωρα για μένα όλα αυτά πίστευα πως μπορώ να τα διαχειριστώ. Αρνιόμουν, βλέπετε, να παραδεχθώ ότι χρειαζόμουν βοήθεια ειδικού ψυχικής υγείας. Φοβόμουν για το τι θα πει η οικογένειά μου, η κοπέλα μου, οι φίλοι μου. Αυτό όμως αποδείχθηκε εκ των υστέρων το μεγαλύτερό μου σφάλμα.

Προφανώς και δεν μπόρεσα να το διαχειριστώ μόνος μου και η κατάστασή μου επιδεινώθηκε.

Τη σκυτάλη από τις κρίσεις πανικού πήραν οι έμμονες ιδέες και τελικώς η κατάθλιψη. Ήταν τότε που πήρα την απόφαση να απευθυνθώ σε ειδικό, γιατί είδα έναν Θοδωρή που, μεταξύ μας, δεν μου άρεσε καθόλου.

Το χαμόγελό μου είχε σχεδόν εκλείψει, η όρεξη για ζωή και δραστηριότητες είχε μειωθεί δραματικά και όλα μου φάνταζαν ανούσια και δίχως νόημα.

Θυμάμαι έντονα την ημέρα που επισκέφτηκα τον ειδικό. Αφενός, ήμουν πολύ χαρούμενος γιατί ήμουν βέβαιος ότι θα με βοηθήσει διότι είχα ακούσει διθυραμβικές κριτικές ως προς τις κλινικές του ικανότητες και αφετέρου, φοβισμένος ως προς τη διάγνωση που θα μου έκανε. Ήμουν όμως αποφασισμένος να γίνω καλά και προετοιμασμένος να ακούσω την οποιαδήποτε διάγνωση. Μετά από μια ώρα συνέντευξης είχαμε ετυμηγορία.

Ο διάλογος μεταξύ εμού και του θεραπευτή εξελίχθηκε ακριβώς έτσι:

«Γιατρέ τι έχω;»

«Αγόρι μου, έχεις κατάθλιψη»

«Είσαι σίγουρος γιατρέ; Δεν πιστεύω να είμαι τρελός και να μου το αποκρύπτεις!»

«Αγόρι μου, ο τρελός δεν συνειδητοποιεί πως έχει πρόβλημα και έτσι δεν αναζητάει βοήθεια ποτέ από μόνος του.

Θα οδηγηθεί σε ειδικό ύστερα από παρότρυνση μελών της οικογενείας του είτε από την Ασφάλεια».

Δεν μπορείτε να φανταστείτε την ανακούφιση που ένιωσα.

«Ωραιά γιατρέ, και τι κάνουμε τώρα;»

«Θα ξεκινήσουμε γνωσιακή- συμπεριφορική θεραπεία (CBT)»

«Τι θεραπεία είναι αυτή;» του απαντώ. «Δεν την έχω ξανακούσει. Δεν θα κάνουμε ψυχανάλυση;»

Βλέπετε είχα την λανθασμένη εικόνα, όπως όλοι μας, όπου ο θεραπευόμενος ξαπλωμένος στο ντιβάνι διηγείται τη ζωή του αρχίζοντας από τη παιδική του ηλικία.

Αυτή η μέθοδος, μου απαντά πως είναι απαρχαιωμένη, αρκετά χρονοβόρα και με αμφισβητούμενα αποτελέσματα.

Η γνωσιακή συμπεριφορική θεραπεία είναι μια επαναστατική μέθοδος καταπολέμησης της κατάθλιψης που αν και αναπτύχθηκε από τον αμερικάνο ψυχίατρο Άαρον Μπεκ τη δεκαετία του '60, στη χώρα μας εφαρμόζεται μόλις τα τελευταία χρόνια.

Είναι θεραπεία που όπως έχει αποδειχθεί από κλινικές έρευνες έχει πολύ μεγάλη αποτελεσματικότητα στη καταπολέμηση της κατάθλιψης αλλά και σε μια πληθώρα άλλων ψυχικών προβλημάτων και διαταραχών.

Η φιλοσοφία της απλή και ευκολονόητη: Κόσμος -> Σκέψεις -> Διάθεση

Έχουμε δηλαδή τα εξωτερικά γεγονότα.

Αυτά τα ερμηνεύουμε σύμφωνα με μια ποικιλία σκέψεων και αυτές οι σκέψεις δημιουργούν τα αντίστοιχα συναισθήματα. Άρα μόνο εμείς και ο τρόπος που σκεφτόμαστε για τα πράγματα που μας συμβαίνουν μπορούν να επηρεάσουν τα συναισθήματά μας άρα την διάθεσή μας.

Αν η αντίληψή μας είναι διαστρεβλωμένη, η συναισθηματική μας αντίδραση θα είναι παράλογη. Η κατάθλιψη υπόκειται σε αυτή την κατηγορία.

Προκαλεί δηλαδή διαστρέβλωση της πραγματικότητας. Είναι πάντοτε η συνέπεια των ψυχολογικών διαστρεβλώσεων. Η μελαγχολική μας διάθεση μπορεί να συγκριθεί με την παραποιημένη μουσική που ακούγεται από ένα ραδιόφωνο που δεν πιάνει καλά το σταθμό. Τι εννοώ;

Δεν έχει πρόβλημα ούτε το ραδιόφωνό μας ούτε η κεραία που εκπέμπει τη μουσική. Πρέπει απλώς να ρυθμίσουμε στη σωστή συχνότητα.

Παράλληλα, με την θεραπεία ο γιατρός μου πρότεινε να προμηθευτώ ένα βιβλίο που όπως μου εξήγησε θα με έβαζε γρήγορα στην φιλοσοφία της γνωσιακής συμπεριφορικής θεραπείας και θα με βοηθούσε να καταλάβω τι θα ακολουθήσει στις ερχόμενες συνεδρίες. Το βιβλίο ονομάζεται «Αισθανθείτε καλά. Η καταπολέμηση της κατάθλιψης χωρίς φάρμακα».

Πραγματικά δεν έχω λόγια για να περιγράψω αυτό το αριστούργημα. Είναι το πιο σπουδαίο εγχειρίδιο ζωής που έχουν πιάσει ποτέ τα χέρια μου. Εγώ , προσωπικά, το ονομάζω το «Άγιο Δισκοπότηρο», αφού συνδυαστικά με την θεραπεία μου, με βοήθησε να βγω από την άβυσσο της κατάθλιψης σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα.

Φίλοι μου και γνωστοί μου, οι οποίοι άκουσαν τη συμβουλή μου και το προμηθεύτηκαν, είδαν θεαματική βελτίωση όπως μου περιέγραψαν στη διάθεσή τους, στη διαχείριση του θυμού τους, στις διαπροσωπικές τους σχέσεις, στα επίπεδα άγχους και στην ποιότητα της ζωής τους γενικότερα.

Δεν θέλω να σας κουράσω άλλο γι αυτό μπαίνω γρήγορα στον επίλογο.

Οι καιροί που διανύουμε είναι δύσκολοι και απαιτητικοί για όλους. Η ψυχική αντοχή όλων μας δοκιμάζεται καθημερινά. Το άγχος έχει μπει για τα καλά στη καθημερινότητά μας υπονομεύοντας τη διάθεση και την ποιότητα της ζωής μας.

Η κατάθλιψη καραδοκεί στη γωνία και δεν κάνει διακρίσεις. Δεν την ενδιαφέρει η κοινωνική σου τάξη, η οικονομική σου κατάσταση ή το μορφωτικό σου επίπεδο.

Γι' αυτό αν παρατηρήσεις αλλαγή στη διάθεσή σου, στην ποιότητα του ύπνου σου, αν πιάσεις τον εαυτό σου να είναι ιδιαίτερα οξύθυμος πόσο μάλλον επιθετικός ή βίαιος, θορυβήσου!

Αν νιώσεις απόγνωση, απελπισία, ανημποριά και ανεπάρκεια τότε μην διστάσεις να ζητήσεις βοήθεια ειδικού ψυχικής υγείας. Μην χάνεις ούτε δευτερόλεπτο!

Δεν χρειάζεται να οδηγηθείς σε συναισθηματικό αδιέξοδο αλλά ούτε και να χαραμίσεις πολύτιμο χρόνο από τη ζωή σου, νιώθοντας έτσι.

Μην σε αποτρέψει επ' ουδενί στην αναζήτηση βοήθειας το τι θα πει ο κόσμος!

Εγώ προσωπικά με την θεραπεία και το βιβλίο που προανέφερα βρήκα λύτρωση σε πολλά προβλήματά μου. Είναι η καλύτερη επένδυση που έχω κάνει ποτέ για τον εαυτό μου.

Η όλη διαδικασία με έβαλε σε ένα συναρπαστικό ταξίδι αυτογνωσίας προάγοντας τη καλύτερη εκδοχή του εαυτού μου.

Γιατί όχι και τη δική σου;

Υ.Γ: Και να θυμάστε!!! Ουδέν κακόν αμιγές καλού. Εις το επανιδείν…