ΑΡΚΑΔΙΑ. Αν σκαλίσουμε λίγο την ιστορία πίσω από το τσακώνικο μοναστήρι που βρίσκεται κρεμασμένο στα κατακόκκινα βράχια του Λεωνιδίου· θα ανακαλύψουμε μία πολύ μακρά πορεία στο χρόνο, που θα μας φτάσει ως τη Νεολιθική Εποχή, Άγιος Νικόλαος Σίντζας.

Ο στενός δρόμος που όλο ανεβαίνει στην απόκρημνη πλαγιά του Πάρνωνα, φτάνοντας στα 500 μέτρα υψόμετρο· δίνει την αίσθηση πως αναρριχάσαι, αναζητώντας τη δική σου λύτρωση. Αίσθηση που γίνεται πραγματικότητα, καθώς πλησιάζεις προς το λευκό φως, που «γεννιέται» μέσα από τη σπηλιά.

Το καλωσόρισμα, της ευγενικής φυσιογνωμίας της μοναχής Λαυρεντίας, δημιουργεί μια ζεστή αγκαλιά, όμοια με μητρική. Εδώ, τα ρολόγια σταματούν και κανείς δεν βιάζεται, να επιστρέψει στον «πολιτισμό».

Παρόλο που η ιστορική Μονή Σίντζας Αρκαδίας, βρίσκεται μόνο 6 χιλιόμετρα βορειοδυτικά του Λεωνιδίου και είναι ιδιαίτερα αγαπητή από τους ντόπιους· παραμένει άγνωστη στους περισσότερους επισκέπτες, καθώς δεν είναι πέρασμα όπως συμβαίνει με την Ιερά Μονή Ελώνης, αλλά ούτε και ορατή, από το δρόμο ή την κωμόπολη.

Οι ταξιδιώτες όμως που αναζητούν, εκείνα τα ιδιαίτερα μνημεία τα οποία κάνουν τη διαφορά σε κάθε ταξίδι τους, αναζητώντας στοιχεία από την κουλτούρα και την παράδοση ενός τόπου· δεν θα αφήσουν έξω από τη λίστα τους, το μοναστήρι του Αγίου Νικολάου Κυνουρίας.

Όταν τα κόκκινα βράχια του Λεωνιδίου ανέθρεψαν το Θεό Διόνυσο

Σαφείς αναφορές, για τη δημιουργία του μοναστηριού δεν υπάρχουν· ωστόσο, αξίζει να κάνουμε μια αναδρομή, στην ιστορία αυτού του μέρους, η οποία θα μας πάει πολλούς αιώνες πίσω.

Η σπηλιά, που σήμερα φιλοξενεί την Ιερά Μονή, σύμφωνα με τους αρχαιολόγους, έχει κατοικηθεί ήδη, από τα τέλη της Νεολιθικής Εποχής.

Η παράδοση έχει «αναθρέψει» σε αυτά τα βράχια το Θεό Διόνυσο, όπου σύμφωνα με τη μυθολογία, τον ξέβρασε η θάλασσα μαζί με τη Σεμέλη (μία από τις τέσσερις κόρες του βασιλιά της Θήβας). Μάλιστα, οι πάντοτε ευφυείς μύθοι, μην αφήνοντας τίποτε στην τύχη, άφησαν και μια συκιά να φυτρώσει στα χώματα, αυτών των άγονων εδαφών.

Το ξυλώδες δέντρο, όπου κατά την αρχαιότητα αποτελούσε σύμβολο της γονιμότητας του Διονύσου, χαρίζει τους καρπούς του, στους ανθρώπους ανά τους αιώνες και δίνει εν τέλει το όνομά του στην Ιερά Μονή. Σύμφωνα με αυτή την εκδοχή, η οποία είναι και η επικρατέστερη, Σίντζας προέρχεται από την τσακώνικη λέξη «συντζά» όπου σημαίνει συκιά.

Θεωρείται λοιπόν, πως σε εκείνη την περιοχή, ενδεχομένως να υπήρχε κάποιο Ιερό αφιερωμένο στον Διόνυσο, όπου αργότερα εξελίχθηκε σε χριστιανικό ναό. Τα αμέσως επόμενα στοιχεία, που διαμορφώνουν την ιστορία της «σπηλιάς», είναι ένας ρωμαϊκός τάφος, πολύ κοντά στη Μονή με επιγραφή που δεν σώζεται ακέραια και πλησίον του, ένας ακόμη τάφος με γαλλική επιγραφή, που ονοματίζει κάποιον Χριστόφορο από τη Μαδαγασκάρη.

Το μοναστήρι «ταξιδεύει» από την εποχή της Φραγκοκρατίας στα Βυζαντινά χρόνια και φτάνει στο σήμερα

Κάπως έτσι φτάνουμε στην εποχή της Φραγκοκρατίας, για να ακολουθήσει η πρώτη επίσημη αναφορά της Μονής, σε επίσημο έγγραφο του Βυζαντίου, το 1622 όπου η Μονή, αναγνωρίζεται ως Σταυροπηγιακή (υπάγεται δηλαδή απευθείας στη δικαιοδοσία του Οικουμενικού Πατριαρχείου και όχι στη Μητρόπολη της περιοχής). Αμέσως μετά, η εντοιχισμένη επιγραφή στην είσοδο του μοναστηριού με χρονολογία 1783, δηλώνει κάποια ανακαίνιση που πραγματοποιήθηκε ή ολοκληρώθηκε, εκείνη τη χρονιά.

Έκτοτε, έχουν συμβεί αρκετές αλλαγές τόσο στους βοηθητικούς χώρους της Μονής όσο και στο καθολικό το οποίο βρίσκεται στο κέντρο της σπηλιάς. Παρόλο που το μοναστήρι διέθετε μεγάλη περιουσία, σήμερα κατέχει ελάχιστα, αφού πολλά από τα ακίνητα και τα χρήματα, δόθηκαν για την ανασυγκρότηση του ελληνικού κράτους και για την ανέγερση σχολειών, μετά τη σύσταση αυτού.

Αξίζει να σημειωθεί πως το 1834, με βασιλική εντολή καταργήθηκε η λειτουργία της Μονής, όπως και οι περισσότερες στην τότε Ελλάδα, αλλά αποκαταστάθηκε δύο χρόνια αργότερα.

Αρχικά, λειτουργούσε ως αντρικό μοναστήρι αλλά το 1953, μετατράπηκε σε γυναικείο. Σήμερα παραμένει ανοιχτό και φιλόξενο, χάρη στη μοναχή Λαυρεντία, η οποία έχει αφιερώσει τη ζωή της στο μοναχισμό και στον Άγιο Νικόλα.

Ο Άγιος Διονύσιος: Το εκκλησάκι του βράχου και οι γιορτές της Μονής

Για να τιμηθεί ο Άγιος Διονύσιος και για να μη χαθεί η σύνδεση με τη μυθολογία και τα ιστορικά στοιχεία, χτίσθηκε σε μια κοιλότητα βράχου, ένα μικρό εκκλησάκι προς τιμήν του, το οποίο γιορτάζει στις 3 Οκτωβρίου.

Η Μονή γιορτάζει επίσης του Αγίου Νικολάου στις 6 Δεκεμβρίου και στις 9 Μαΐου στην ανακοιμηδή των λειψάνων του Αγίου.

Τέλος, στη βιβλιοθήκη της Μονής φυλάσσονται σπάνια χειρόγραφα, επίσημα έγγραφα κι ευαγγέλια ενώ στη λειψανοθήκη υπάρχουν οστά Αγίων, μεταξύ αυτών και τα οστά του Αγίου Διονυσίου του Αρεοπαγίτου.