Ανδρίτσαινα: Η μεσαιωνική πολιτεία της Πελοποννήσου με τα πέτρινα αρχοντικά και το παράξενο όνομα

ΗΛΕΙΑ. Τα πέτρινα αρχοντικά, το παράξενο όνομα που προήλθε από μια γυναίκα και το εξαιρετικό φαγητό, συνθέτουν τον τέλειο ορεινό προορισμό στη σύγχρονη, μεσαιωνική πολιτεία της Πελοποννήσου την Ανδρίτσαινα.

Το ιστορικό κεφαλοχώρι, απλώνεται στις πλαγιές του Λυκαίου όρους και βρίσκεται σε ένα νοητό σταυροδρόμι τριών νομών, Ηλείας, Αρκαδίας και Μεσσηνίας. Πρόκειται για ένα ορεινό διαμάντι που το ένδοξο παρελθόν του φτάνει αρχοντικό στο σήμερα, παρόλο που ο χρόνος έχει θαμπώσει την αίγλη του.

Ανδρίτσαινα: Το παράξενο όνομα της μεσαιωνικής πολιτείας

Η προφορική παράδοση θέλει το όνομα Ανδρίτσαινα να προέρχεται από το όνομα μιας γυναίκας. Πριν από πολλά χρόνια λοιπόν, έφτασε στην περιοχή ένας βοσκός από την Κρήτη αναζητώντας ένα μέρος να ζήσει. Η πλαγιά που τον φιλοξένησε διέθετε νερό και πλούσια βλάστηση. Έτσι, αυτός και η γυναίκα του, έστησαν εκεί τη στάνη τους, το σπιτικό τους και αργότερα ένα χάνι (πανδοχείο).

Ο άντρας αυτός ονομαζόταν Ανδρίκος και τη γυναίκα του τη φώναζαν Ανδρίκαινα όπως συνηθιζόταν τότε, οι γυναίκες να αποκαλούνται (ερήμην τους) με το όνομα του άντρα τους, προσαρμοσμένο φυσικά σε κάτι πιο… θηλυκό.

Όταν ο βοσκός πέθανε, η γυναίκα του συνέχισε να διατηρεί το χάνι και ο κόσμος έλεγε «πάμε στης Ανδρίκαινας». Σιγά σιγά χτίστηκαν κι άλλα σπίτια τριγύρω κι άρχισε να δημιουργείται αρχικά μια γειτονιά κι αργότερα ο οικισμός. Αναμενόμενο λοιπόν, το χωριό να ονομαστεί Ανδρίτσαινα από την μετατροπή του -και σε –τσαι, κάτι που συνηθίζεται στην περιοχή.

Τα πέτρινα αρχοντικά και η πλατεία με τα πελώρια πλατάνια

Εκείνο που χαρακτηρίζει ολόκληρο τον οικισμό είναι τα ξεχωριστά, πέτρινα ψηλά αρχοντικά με τα περίτεχνα μπαλκόνια. Εντύπωση προκαλεί η πανδαισία χρωμάτων σε πολλές γειτονιές κι εννοείται η θέα από αυτά τα σπίτια.

Ο κεντρικός δρόμος που διασχίζει το χωριό περνάει από τις δυο πλατείες και την Τρανή Βρύση που θεωρείται και η αρχαιότερη στην Πελοπόννησο αφού ως έτος κατασκευής αναφέρεται το 1724. Εδώ λέγεται πως ήταν και η πρώτη γειτονιά του οικισμού που δημιουργήθηκε γύρω από το Χάνι της Αδρίκαινας.

Στην πλατεία με τα πελώρια πλατάνια και τα πανέμορφα αρχοντικά θα βρεις καφενεία και ταβέρνες με ντόπια, εκλεκτά πιάτα. Δοκιμάστε λιοδώρι (ψητό τυρί με μέλι και κανέλα), λουκάνικο Ανδρίτσαινας και φυσικά παραδοσιακό αρνάκι ριγανάτο. Αν πάλι είσαι γλυκατζής, τότε θα βρεις τη χαρά σου σε ένα παραδοσιακό γλυκό του ταψιού.

Αξιοθέατα που δεν πρέπει να παραλείψεις

Τα αξιοθέατα σε αυτό το μέρος δε θα μπορούσαν να είναι λίγα δεδομένης της πλούσιας ιστορίας αυτού του τόπου. Πέρα από το χωριό που μοιάζει ολόκληρο σαν ένα μουσείο, στην Ανδρίτσαινα στεγάζεται μία από τις σημαντικότερες βιβλιοθήκες της Ελλάδας.

Ένας πλούτος ανυπολόγιστης αξίας από βιβλία και χειρόγραφα, ανάμεσά τους μερικά της Φιλικής Εταιρίας και του Κολοκοτρώνη. Οι σπάνιες ελληνικές αλλά και ξένες εκδόσεις που φιλοξενούνται στα ράφια της Δημόσιας Ιστορικής Βιβλιοθήκης γνωστή και ως Νικολοπούλειο (λόγω του πρώτου δωρητή του υλικού) αγγίζουν τις 8.000.

Το Λαογραφικό Μουσείο Ανδρίτσαινας το οποίο στεγάζεται σε ένα ανακαινισμένο αρχοντικό του 1847, διαθέτει περίπου 4.000 εκθέματα από το 1832 μέχρι το 1932 και όλα «κατάγονται» από το κεφαλοχώρι της Ανδρίτσαινας. Εντυπωσιακές είναι οι παραδοσιακές στολές, οι φωτογραφίες καθώς επίσης τα χειροποίητα υφαντά και τα οικιακά σκεύη εκείνης της εποχής.

Μόνο 14 χλμ νότια της Ανδρίτσαινας θα βρεις τον Παρθενώνα της Πελοποννήσου που δεν είναι άλλος από το Ναό του Επικούριου Απόλλωνα. Μπορεί σήμερα η επιβλητικότητα του μνημείου να έχει καλυφθεί από την προστατευτική τέντα (για τη συντήρησή του), αυτό όμως δεν αλλάζει τη σπουδαιότητά του και την απόλυτη ομορφιά του.

Θεωρείται ένας από τους πιο σημαντικούς ναούς στην Ελλάδα γιατί παρουσιάζει πλήθος από πρωτοτυπίες και καινοτομίες τόσο στο εσωτερικό του όσο και στο εξωτερικό του. Επιπλέον, ήταν το πρώτο ελληνικό μνημείο που συμπεριελήφθη στον κατάλογο με τα μνημεία παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της Unesco.