Ζώντας σε μία εποχή όπου η ψυχική υγεία βρίσκεται στο προσκήνιο, σίγουρα όλοι έχουμε ακούσει πόσο σημαντικό είναι να σκεφτόμαστε θετικά. Και επειδή οι σκέψεις μεταφέρουν ενέργεια, μπορούμε μέσω αυτών να έλξουμε (ή να απωθήσουμε) ευτυχία και αφθονία στη ζωή μας.

Υπάρχουν πολλοί καλοί λόγοι για να βλέπουμε τη θετική πλευρά των πραγμάτων, όμως μερικές φορές αυτό μπορεί να μην μας αφήνει να "δούμε" καθαρά την μεγαλύτερη εικόνα της ζωής μας. Και είναι αλήθεια ότι πολλοί άνθρωποι υιοθετούν την θετική σκέψη ως έναν τρόπο αντιστάθμισης της κακοτυχίας και ότι η θετική προδιάθεση έχει συνδεθεί με πολλά πιθανά οφέλη για την ψυχική και σωματική υγεία. Ανάμεσα σε αυτά, το χαμηλότερο ρίσκο ασθένειας και η μακροζωία. Η θετικότητα συνεπώς μπορεί να πάρει πολλές διαφορετικές μορφές, όμως δεν είναι όλες απαραίτητα καλές.

Η λεγόμενη τοξική θετικότητα δεν αφήνει χώρο για αληθινά συναισθήματα. Εάν λοιπόν, το «κυνήγι» της θετικότητας εμποδίζει ή ακυρώνει την επεξεργασία των συναισθημάτων μας, το αποτέλεσμα μπορεί να είναι αναπάντεχα αρνητικό.

Τι είναι η τοξική θετικότητα;

Παρά τα πολλά οφέλη της, η θετικότητα μπορεί να γίνει τοξική, όταν αρχίσει να καταπνίγει τα υπόλοιπα συναισθήματα.

Ο όρος εν' ολίγοις σημαίνει ότι οι άνθρωποι απαιτούν από τον εαυτό τους και τους γύρω θετικά συναισθήματα με τρόπο που κάνει όσους έχουν δικαιολογημένες ανησυχίες να αισθάνονται καταπίεση ή περιφρόνηση. Μπορεί να εκτείνεται από την προσπάθεια διατήρησης ανεβασμένου ηθικού μέχρι την κρυψίνοια και την εξαναγκαστική αποφυγή του να αισθανθούμε αρνητικά συναισθήματα. Σε κάθε περίπτωση τοξικής θετικότητας, όσοι βρίσκονται γύρω από ένα τέτοιο άτομο αισθάνονται καταπίεση και απαξίωση.

Η τοξική θετικότητα δεν είναι κλινικός όρος αλλά περισσότερο ένας «κατασκευασμένος» όρος. Χρησιμοποιείται για να περιγράψει τον μηχανισμό άμυνας που βασίζεται στην άρνηση τόσο εκτεταμένα ώστε το άτομο αρνείται να αποδεχτεί οτιδήποτε μπορεί να προκαλέσει αρνητικά συναισθήματα, όπως θλίψη, άγχος ή θυμό.

Η ύπαρξη τοξικής θετικότητας δεν αποτελεί ένδειξη γενικότερης θετικότητας. Είναι φυσιολογικό να θέλουμε να αισθανόμαστε όμορφα και να παίρνουμε μέτρα για να διατηρήσουμε την ψυχική μας υγεία. Ακόμη, είναι αποδεκτό να απωθούμε τα αρνητικά συναισθήματα για καταστάσεις που δεν μπορούμε να ελέγξουμε και βέβαια κανένας δεν θα μας κρίνει επειδή προσπαθούμε να τα αποφύγουμε.

Όταν όμως πιάνουμε τον εαυτό μας να προσπαθεί να μεταφέρει αυτή την ανάγκη στους άλλους, υποδεικνύοντάς τους πώς πρέπει να συμπεριφερθούν και ασκώντας κριτική πάνω σε δικαιολογημένες και πολύ ανθρώπινες ανησυχίες, ίσως είναι ώρα να κάνουμε ένα βήμα πίσω.

Η επαφή με άβολα συναισθήματα

Η ζωή δεν είναι πάντα ρόδινη και για αυτό δεν πρέπει να έχουμε την απαίτηση από το εαυτό μας να την αντιλαμβάνεται ως τέτοια. Βέβαια, η ιδανική ποσότητα θετικότητας διαφέρει από άτομο σε άτομο και από μία κατάσταση σε μία άλλη. Ορισμένοι άνθρωποι που πάσχουν από χρόνιο άγχος ή κατάθλιψη, βιώνουν συχνά υψηλότερα επίπεδα αρνητικών συναισθημάτων από τους άλλους.

Όταν όμως τα συναισθήματά μας έρχονται αντιμέτωπα με έλλειψη ανεκτικότητας, μπορεί να ενσωματώσουμε την ιδέα ότι είναι εγγενώς λανθασμένα. Και αφού συμβεί αυτό, ενδέχεται να ξεκινήσουμε ασυναίσθητα να τα αποφεύγουμε ή να τα καταπιέζουμε.

Συνέπειες της τοξικής θετικότητας

Η συναισθηματική καταπίεση μπορεί να συνδέεται με πολλά προβλήματα. Για παράδειγμα μπορεί να νιώθουμε τύψεις επειδή είμαστε θλιμμένοι. Μία έρευνα που δημοσιεύτηκε το 2018 ανακάλυψε ότι πάνω στην αρχική θλίψη ή το άγχος, τα οποία μπορεί και να ήταν αναπόφευκτα, σωρεύεται και η ενοχή επειδή νιώθουμε άσχημα.

Τα άτομα που καταναλώνουν ενέργεια για να καταπιέσουν τα συναισθήματά τους, ρισκάρουν να χάσουν τον έλεγχο πάνω σε άλλα συναισθήματα. Η προσπάθεια καταπίεσης των συναισθημάτων μπορεί να οδηγήσει σε ένα φαινόμενο που ονομάζεται εξάντληση του εγώ. Σύμφωνα με την θεωρία του, έχουμε περιορισμένα ψυχικά αποθέματα. Εάν τα καταναλώσουμε, καταπιέζοντας ισχυρά συναισθήματα, μπορεί τελικά να βιώνουμε εντονότερα άλλα αρνητικά συναισθήματα.

Η συναισθηματική καταπίεση έχει επιπλέον συνδεθεί με σωματικές αντιδράσεις που σχετίζονται με το στρες, από πονοκεφάλους μέχρι δυσκολίες ύπνου και καρδιακά προβλήματα. Επιπλέον, αν τα αρνητικά συναισθήματα συνδυαστούν με αρνητικά γεγονότα στις ζωές μας, η θετικότητα δεν μπορεί από μόνη της να εξισορροπήσει τα πράγματα. Αντίθετα, η προσπάθειά μας να διατηρήσουμε υψηλά το ηθικό μας, μπορεί να υπονομεύσει την ικανότητα επίλυσης του προβλήματος.

Πώς να διαχειριστείτε την τοξική θετικότητα

Παρά το κακό που μπορεί να προκαλέσει, η τοξική θετικότητα δεν είναι εν γένει αρνητική. Οι άνθρωποι που καταλήγουν σε αυτήν, πιθανόν να μην συνειδητοποιούν τι κάνουν. Ή μπορεί να πιστεύουν ειλικρινά ότι βοηθούν. Όπως συμβαίνει με πολλά μοτίβα συμπεριφοράς, απλά και μόνο η συνειδητοποίηση της τοξικής θετικότητας μπορεί να είναι το πρώτο βήμα για την αποφυγή της.

Εάν πιάνετε τον εαυτό σας να βρίσκεται στο φάσμα της τοξικής θετικότητας, μπορεί να είστε σε θέση να το αντιμετωπίσετε. Αν από την άλλη βρίσκεστε στο πεδίο επιρροής ενός άλλου ανθρώπου, αυτή η συνειδητοποίηση μπορεί να σας βοηθήσει στο να μην εσωτερικεύετε αυτά τα συναισθήματα.

Ο διαλογισμός είναι ένας επιπλέον καλός τρόπος για να διαχειριστείτε την κατάσταση. Κάτι τόσο απλό όσο μερικές αναπνοές, μπορεί να σας βοηθήσει να πάρετε περισσότερο χρόνο για να σκεφτείτε πριν πράξετε. Εάν δείτε πως κάτι τέτοιο δεν πιάνει, προσπαθήστε απλά να μείνετε σιωπηλοί, χωρίς να εκφράζετε κριτική προς τους άλλους. Σε κάθε περίπτωση, προσπαθήστε να αντισταθείτε στην ανάγκη να μειώσετε την αξία των συναισθημάτων που ανακύπτουν, είτε είναι δικά σας είτε των γύρω σας.

Ακολουθήστε το notospress.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις