Γράφει ο Χρήστος Ηλ. Τσίχλης*

Στις 7 Νοεμβρίου 2012, με το Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής 2013-2016, καταργήθηκαν ολοσχερώς τα επιδόματα Χριστουγέννων, Πάσχα και Αδείας για τους δημόσιους υπάλληλους και όλους τους συνταξιούχους. Το έτος 2010 με τα άρθρα 1 παρ. 2 και 9, 2 παρ. 1 και 20 παρ. 1 του νόμου 3833/2010 επιβλήθηκε αναδρομική μείωση των επιδομάτων εορτών και αδείας κατά 30%. Αμέσως μετά, με το άρθρο 38 παρ. 5 του νόμου 3986/2011 αποσυνδέθηκε το ύψος των επιδομάτων εορτών και αδείας από το βασικό μισθό, προβλέφθηκε για καθένα από τα επιδόματα αυτά ένα πάγιο, ιδιαίτερα μικρό και εκ των προτέρων καθορισμένο ποσό, ενώ θεσπίστηκε μέγιστο όριο συνολικών αποδοχών για την επιτρεπτή καταβολή τους. Το 2010, πριν την υπογραφή του πρώτου Μνημονίου, ψηφίστηκε η περικοπή των δώρων, 13ης και της 14ης κύριας σύνταξης.

Όλοι οι συνταξιούχοι (2011)κάτω των 60 ετών -ανάλογα με τα ποσά των συντάξεων που ελάμβαναν- υπέστησαν μειώσεις από 6% έως 10%. Συγκεκριμένα, για συντάξεις άνω των 1.700 ευρώ ,η μείωση ξεκινούσε από 6%, ενώ για περικοπές μεγαλύτερες των 3.000 ευρώ έφταναν ακόμα και το 10%.

Δικαιούχοι του δώρου Πάσχα

Ο μισθωτός στον ιδιωτικό τομέα με σχέση εξαρτημένης εργασίας αορίστου ή ορισμένου χρόνου, που εργάστηκε από την 1 Ιανουαρίου μέχρι 30 Απριλίου, δικαιούται δώρο Πάσχα. Πρόκειται για το μισό μηνιαίο μισθό αν αμείβεται με μισθό και 15 ημερομίσθια αν αμείβεται με ημερομίσθιο.

Το Δώρο Πάσχα θα πρέπει να καταβληθεί στους εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα έως και τη Μεγάλη Τετάρτη 12 Απριλίου 2023. Φυσικά, αυτό, δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να κατατεθεί στους τραπεζικούς λογαριασμούς νωρίτερα από τον εργοδότη.

Ωστόσο, σε περίπτωση που η σχέση εργασίας κάποιου μισθωτού με τον εργοδότη του, δεν είχε διάρκεια ολόκληρο το προαναφερόμενο χρονικό διάστημα , είτε γιατί αποχώρησε οικειοθελώς από την εργασία του, είτε γιατί απολύθηκε, δικαιούται να λάβει αναλογία Δώρου Πάσχα, η οποία υπολογίζεται ως εξής:

Προκειμένου για αμειβόμενο με μισθό, ποσό ίσο με 1/15 του μισού μηνιαίου μισθού ή ένα ημερομίσθιο ανάλογα με το συμφωνημένο τρόπο αμοιβής, για κάθε 8 (οκτώ) ημερολογιακές ημέρες. Σε περίπτωση που κάποιος εργαστεί λιγότερο από οκτώ ημέρες δικαιούται ανάλογο κλάσμα για Δώρο Πάσχα.

Αν ο μισθωτός ασθένησε κατά το ανωτέρω χρονικό διάστημα θα αφαιρεθούν μόνο οι ημέρες που έλαβε επίδομα ασθενείας απ τον ασφαλιστικό φορέα.

Δεν υπολογίζονται οι μέρες κατά τις οποίες ο μισθωτός απείχε από την εργασία του αδικαιολόγητα ή λόγω άδειας χωρίς αποδοχές.

Δεν λαμβάνεται υπόψη το διάστημα απουσίας των εργαζομένων λόγω συνδικαλιστικής δραστηριότητας (δηλαδή ο χρόνος της συνδικαλιστικής άδειας)

Σχετικά με την απεργία, η δικαστηριακή νομολογία δέχεται ότι οι ημέρες της απεργίας δεν υπολογίζονται στο χρόνο διάρκειας της εργασιακής σχέσης γιατί η αποχή του μισθωτού οφείλεται σε δική του θέληση και δεν μπορεί επομένως να χαρακτηριστεί σαν δικαιολογημένη απουσία. Κατ’ αναλογία το ίδιο ισχύει και με τις στάσεις εργασίας αφού και αυτές αποτελούν στην πραγματικότητα απεργία. Αυξημένο Δώρο Πάσχα θα λάβουν οι εργαζόμενοι που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό και είδαν αύξηση από 1η Απριλίου. Αφορά 585.000 εργαζόμενους. Επομένως, το δώρο θα υπολογιστεί με βάση το νέο μισθό και θα αναλογεί στο χρονικό διάστημα από 1 Ιανουαρίου μέχρι 30 Απριλίου.

Το δώρο Πάσχα υπολογίζεται βάσει των καταβαλλόμενων τακτικών αποδοχών την 15η ημέρα πριν το Πάσχα, εφόσον αυτές είναι ίσες ή ανώτερες των νομίμων.

Η Γενική Συνομοσπονδία Εργατών Ελλάδας (ΓΣΕΕ) και το Κέντρο Πληροφόρησης Εργαζομένων & Ανέργων της Συνομοσπονδίας (ΚΕ.Π.Ε.Α./ΓΣΕΕ) μέσα από μία σειρά απαντήσεων σε βασικά ερωτήματα, ενημερώνει τους μισθωτούς του ιδιωτικού τομέα για το Δώρο Πάσχα.

  • Το Δώρο Πάσχα, όπως και το Δώρο Χριστουγέννων και το επίδομα αδείας, τα οποία κατοχυρώθηκαν περαιτέρω με την Εθνική Γενική ΣΣΕ του έτους 20101 (άρθρο 1) για τους εργαζόμενους ιδιωτικού δικαίου σε όλη την ελληνική επικράτεια, περιλαμβάνονται στον Κώδικα Ατομικού Εργατικού Δικαίου (άρθρα 135-142, 213 ΠΔ 80/2022).

Διατάξεις νόμων, διαταγμάτων, υπουργικών αποφάσεων, συλλογικών συμβάσεων εργασίας, διαιτητικών αποφάσεων, εσωτερικών κανονισμών και λοιπών σχετικών πράξεων, οι οποίες προβλέπουν ευνοϊκότερους όρους παροχής επιδομάτων εορτών Χριστουγέννων και Πάσχα, υπερισχύουν.

Οι διατάξεις του θεσμικού πλαισίου για τα δώρα εορτών είναι δημοσίας τάξεως, με συνέπεια να μην επιτρέπεται και να είναι άκυρη κάθε αντίθετη ρητή ή σιωπηρή συμφωνία, καθώς και η παραίτηση του εργαζομένου από την αξίωση καταβολής τους. Διευκρινίζεται πως για το Δώρο Πάσχα αποδίδονται εισφορές υπέρ ΕΦΚΑ (ΙΚΑ) και Φόρος Μισθωτών Υπηρεσιών και σε καμία περίπτωση δεν επιτρέπεται αυτό να καταβληθεί σε είδος, αλλά μόνο σε χρήματα. Σε κάθε περίπτωση μη καταβολής του, μέσα στην τασσόμενη προθεσμία, οι Κοινωνικοί Επιθεωρητές Εργασίας του Σ.ΕΠ.Ε έχουν υποχρέωση να επεμβαίνουν άμεσα, διενεργώντας ελέγχους και να βρίσκονται σε πλήρη ετοιμότητα, για την άσκηση της διαδικασίας του αυτοφώρου και την επιβολή των σχετικών κυρώσεων. Σε περίπτωση που το Δώρο Πάσχα δεν καταβληθεί έγκαιρα, οι εργαζόμενοι-ες ή/και τα σωματεία μπορούν και πρέπει να προσφύγουν στην οικεία Επιθεώρηση Εργασίας, προκειμένου να συνταχθεί μηνυτήρια αναφορά.

Η μηνυτήρια αναφορά διαβιβάζεται στον Εισαγγελέα για την άσκηση ατομικής δίωξης σε βάρος του εργοδότη, ενώ, παράλληλα, διαβιβάζεται και στο οικείο αστυνομικό τμήμα για την κίνηση της αυτόφωρης διαδικασίας.

Οι εργαζόμενοι-ες ή και τα σωματεία τους έχουν το δικαίωμα να υποβάλουν μήνυση απευθείας στο αρμόδιο αστυνομικό τμήμα και να ζητήσουν την εφαρμογή της αυτόφωρης διαδικασίας.

Επισημαίνεται ότι στη μηνυτήρια αναφορά θα πρέπει να αναγράφονται τα στοιχεία της επιχείρησης και τα στοιχεία κατοικίας του εργοδότη, εάν αυτό είναι δυνατόν, δεδομένου ότι η διαδικασία του αυτοφώρου διαρκεί έως και 48 ώρες.

Σε κάθε περίπτωση μη καταβολής του Δώρου Πάσχα μέσα στην τασσόμενη προθεσμία, οι Επιθεωρητές Εργασίας έχουν υποχρέωση να επεμβαίνουν άμεσα, διενεργώντας ελέγχους και να βρίσκονται σε πλήρη ετοιμότητα για την άσκηση της διαδικασίας του αυτοφώρου και την επιβολή των σχετικών κυρώσεων.

Οι εργαζόμενοι-ες μπορούν να προβαίνουν σε επώνυμες ή ανώνυμες καταγγελίες στην ενιαία γραμμή εξυπηρέτησης 1555 ή στην ηλεκτρονική υπηρεσία υποβολής ανώνυμης καταγγελίας της Επιθεώρησης Εργασίας ή με αποστολή μηνύματος, μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (e-mail), στο Τμήμα Επιθεώρησης του τόπου εργασίας τους.

Η αύξηση του κατώτατου μισθού στα 780 ευρώ, από την 1η Απριλίου του 2023, συμπαρασύρει προς τα πάνω μια σειρά από επιδόματα, με πρώτο και κύριο το επίδομα ανεργίας και τα δώρα. Η αύξηση του κατώτατου μισθού συνεπάγεται αύξηση του επιδόματος ανεργίας, το οποίο από την 1η Απριλίου διαμορφώνεται σε 479 ευρώ το μήνα, (από 438 ευρώ προηγουμένως και 399 ευρώ το 2019). Η σωρευτική αύξηση του επιδόματος ανεργίας από το 2019 είναι 80 ευρώ το μήνα.

Επίσης αναπροσαρμόζεται σειρά βοηθημάτων και επιδομάτων που έχουν ως βάση υπολογισμού τον κατώτατο μισθό ή ημερομίσθιο. Σε αυτά περιλαμβάνονται μεταξύ άλλων το βοήθημα ανεργίας για τους αυτοτελώς απασχολούμενους, τα προγράμματα νέων θέσεων εργασίας, το ειδικό βοήθημα λήξης ανεργίας, το βοήθημα λόγω επίσχεσης εργασίας, ειδικά εποχικά βοηθήματα για μισθωτούς τουριστικού και επισιτιστικού κλάδου, οικοδόμους, δασεργάτες κ.α., η ειδική παροχή μητρότητας, το επίδομα γονικής άδειας, οι ανεξόφλητες αποδοχές λόγω αφερεγγυότητας του εργοδότη, η παροχή διαθεσιμότητας, η αποζημίωση των μαθητών στις Επαγγελματικές Σχολές Μαθητείας της ΔΥΠΑ, η αποζημίωση για τα προγράμματα εργασιακής εμπειρίας, κ.ά.. Με τα πρώτα Μνημόνια, δυστυχώς καταργήθηκαν τα δώρα για τους εργαζόμενους στον δημόσιο τομέα.

Το Ειρηνοδικείο Κατερίνης, πρόσφατα έκρινε αντισυνταγματικές τις περικοπές του 2010 και 2012 και επιδίκασε τον 13ο και 14ο μισθό των συμβασιούχων ορισμένου χρόνου. Μάλιστα όρισε ως προσωρινά εκτελεστέο το ήμισυ του ποσού που επιδίκασε για τον καθένα. Πρόκειται για δικαστική δικαίωση για κομμένα, λόγω Μνημονίων, επιδόματα αδείας και δώρα Χριστουγέννων και Πάσχα, για 50 συμβασιούχους του Δήμου Δίου Ολύμπου , με βάση απόφαση του Ειρηνοδικείου Κατερίνης.

  • Συγκεκριμένα, το Ειρηνοδικείο Κατερίνης, με τις αποφάσεις του, με αριθμ. 42/2022 και 43/2022 αποφάσισε την καταβολή δώρων Χριστουγέννων, δώρων Πάσχα και επιδομάτων αδείας σε 50 εργαζόμενους του δήμου Δίου Ολύμπου.

  • Ειδικότερα σύμφωνα με την απόφαση προβλέπεται η καταβολή 500 ευρώ για δώρο Χριστουγέννων σε κάθε εργαζόμενο, 250 ευρώ για δώρο Πάσχα σε κάθε εργαζόμενο και 250 ευρώ για επίδομα αδείας σε κάθε εργαζόμενο. Έτσι κάθε εργαζόμενος θα λάβει ανάλογα με τα χρόνια που εργάστηκε 1.000 ευρώ το χρόνο από δώρα Χριστουγέννων και Πάσχα και επίδομα αδείας.

(*) Δικηγόρος Αθηνών - Συνταγματολόγος - Νομικός συνεργάτης Οικουμενικού Πατριαρχείου για την Ελλάδα - Συνήγορος Αμερικανικού Δημοκρατικού Κόμματος στην Ελλάδα - Δ.Σ. Πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης Δήμου Αθηναίων - Δ.Σ. Ιδρύματος Μπότσαρη - Νομικός σύμβουλος Βορειοηπειρωτών Ελλάδος

Ακολουθήστε το notospress.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

* Τα άρθρα δεν απηχούν απαραίτητα τη γνώμη του notospress.gr