Γράφει ο Παναγιώτης Τζουνάκος

Μία από τις πλέον θεμελιώδεις κατακτήσεις του πολιτισμού μας είναι και η κατοχύρωση του δικαιώματος της ανθρώπινης αξιοπρέπειας για όλους ανεξαιρέτως τους ανθρώπους, σε όλο τον κόσμο. Δηλαδή, φορείς του αγαθού αυτού είναι όλα τα άτομα, ανεξάρτητα από την καταγωγή, τη φυλή ή το φύλο, τις πεποιθήσεις ή τις ιδέες, την εκπαίδευση ή την Παιδεία, τις ικανότητες ή τα προσόντα τους. Κανένας δεν εξαιρείται από την προστασία της ανθρώπινης αξίας του, για κανέναν απολύτως λόγο και σε οποιαδήποτε περίπτωση.

Το δικαίωμα στην ασφάλεια, στην ιδιωτική ζωή και στην ελευθερία της σκέψης και της έκφρασης, στην ίση μεταχείριση, στην ανάπτυξη της προσωπικότητας και εν γένει όλα ανεξαιρέτως τα δικαιώματα δεν είναι τίποτα άλλο παρά επιμέρους και ειδικότερες εκδοχές του θεμελιώδους δικαιώματος της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Η Οικουμενική Διακήρυξη των δικαιωμάτων του ανθρώπου του 1948 την κατοχυρώνει στο προοίμιό της: «... επειδή η αναγνώριση της αξιοπρέπειας, που είναι σύμφυτη σε όλα τα μέλη της ανθρώπινης οικογένειας, καθώς και των ίσων και αναπαλλοτρίωτων δικαιωμάτων τους, αποτελεί το θεμέλιο της ελευθερίας, της δικαιοσύνης και της ειρήνης στον κόσμο». Αλλά και στο ελληνικό Σύνταγμα η έννοιά της εμφανίζεται σε τρία άρθρα: α) στο αρ. 2 παρ. 1: «Ο σεβασμός και η προστασία της αξίας του ανθρώπου αποτελούν την πρωταρχική υποχρέωση της Πολιτείας», β) στο αρ. 7 παρ. 2: «Τα βασανιστήρια, οποιαδήποτε σωματική κάκωση, βλάβη υγείας, ή άσκηση ψυχολογικής βίας, καθώς και κάθε άλλη προσβολή της ανθρώπινης αξιοπρέπειας απαγορεύονται και τιμωρούνται, όπως νόμος ορίζει» και γ) στο αρ. 106 παρ. 2: «Η ιδιωτική οικονομική πρωτοβουλία δεν επιτρέπεται να αναπτύσσεται σε βάρος της ελευθερίας και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, ή προς βλάβη της εθνικής οικονομίας».

Όμως, η μεγάλη κρίση των αρχών, των αξιών και του πολιτισμού είναι εδώ. Η νεοφιλελεύθερη ταξινόμηση της προσποιητής ευημερίας αποκάλυψε το στημένο σκηνικό της αγυρτείας, της κοροϊδίας και της εξαπάτησης. Μεγάλα τμήματα της κοινωνίας πιέζονται και καταπιέζονται και οδηγούνται στην απομόνωση μακριά από τον κόσμο, στον πεζοδρομιακό καταυλισμό, με τον παραγόμενο πλούτο να συσσωρεύεται ολοένα και περισσότερο στα βαλάντια των λίγων. Οι πολιτικές εξουσίες, έρμαια των οικονομικών εξουσιών νομοθετούν σύμφωνα με τα συμφέροντα των εντολοδόχων και προστατών τους εξαργυρώνοντας έτσι τη στήριξη που τους παρέχουν. Οι ελίτ, εδραιωμένες όσο ποτέ οικονομικά και πολιτικά οδηγούν με τη βουκέντρα τα πολιτικά φερέφωνα, τα οποία αδύναμα και άψυχα χαριεντίζονται με τους αφέντες τους, προσβάλλοντας με τις υποκλίσεις τους την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, αφού το σκύψιμο είναι η πιστοποίηση της ανικανότητας και της ανεπάρκειας, της εσωτερικής υποταγής και της δουλείας.

Οι παραφυάδες της κομματικής νεοφιλελεύθερης νομενκλατούρας καθιερώθηκαν και επικράτησαν για τα καλά σε όλους τους τομείς της δημόσιας, αλλά και της ιδιωτικής δραστηριότητας, με την αναξιοκρατία να κυριαρχεί και να γεμίζει η κρατική μηχανή από εγκάθετους. Η κατάσταση πέρασε στις συνειδήσεις των πολιτών, οι οποίοι απεμπολώντας κάθε ίχνος ανθρωπισμού και αξιοπρέπειας, ανεξαρτησίας, σκέψης και πρωτοβουλίας διεύρυναν και παγίωσαν τη δουλοπρεπή συμπεριφορά της ταπείνωσης, της απόλυτης υποτακτικότητας. Η ελεγχόμενη αυτή υπακοή ενισχυμένη από την τελευταία κυβερνητική θητεία επιβλήθηκε στους εργαζόμενους, περιόρισε και έκοψε τους δεσμούς τους με τις διεκδικήσεις και τους αγώνες τους, με αποτέλεσμα να σέρνονται πίσω από τις πολιτικές μαριονέτες, καταθέτοντας και το τελευταίο κλάσμα της ανθρώπινης αξιοπρέπειας.

Γράφω στο βιβλίο μου «Ο Άνθρωπος, Προσδιορισμός και Προορισμός» (ΙΔΙΟΜΟΡΦή 2022):

«Η εναρμόνιση, η συμμόρφωση και η υπακοή στις ηθικές αρχές και αξίες, οι οποίες είναι υπεράνω των νόμων, η πιστή τήρηση και εφαρμογή τους αποτελούν κυρίαρχο πλεονέκτημα της ανθρώπινης αξιοπρέπειας. Βοηθούν και στηρίζουν την ανθρώπινη κατάσταση της ευγενούς συμπεριφοράς, της σοβαρότητας, της κοσμιότητας και του αυτοσεβασμού. Προάγουν την ευγένεια, τη σεμνότητα και την ταπεινότητα, την ισορροπία και τη σωστή στάση στο σύνολο των ανθρώπων.

Ο καθημερινός αγώνας, πέρα από την επιβίωση, είναι για να διατηρήσει ο άνθρωπος την κοινωνική αξιοπρέπεια, να είναι συνεπής στα ιδανικά και τις αδιαμφισβήτητες αξίες, τα οποία καθορίζουν την ηθική του συγκρότηση και τη συνείδησή του. Η αξιοπρέπεια είναι τελικά προσωπική επιλογή, είναι ο σεβασμός της προσωπικότητάς μας και της προσωπικότητας των άλλων. Έχουμε την υποχρέωση να προστατεύσουμε και να μην επιτρέπουμε κινήσεις και εκφράσεις που θίγουν ή προσβάλλουν την υπόληψή μας, αλλά και των άλλων.»

  • Η αξία του ανθρώπου δεν υπόκειται σε εκπτώσεις.

Στην αναμέτρηση οι κυβερνώντες έχασαν κατά κράτος. Η διαχείριση της πρόσφατης τραγωδίας το επιβεβαιώνει. Η καταρράκωσή της επήλθε από εκείνους που είχαν κληθεί να την υπερασπιστούν, οι οποίοι όχι μόνο δεν την προστάτευσαν, αλλά αντίθετα πρωτοστάτησαν στην απαξίωση και τον μηδενισμό της. Όμως, δεν έχει εξοριστεί μόνο από συγκεκριμένους πολιτικούς, αλλά και από την ίδια την κοινωνία, η οποία δεν αντιλαμβάνεται την ταπείνωση και τον ευτελισμό που υφίσταται. Είναι η ώρα να κατανοήσει τι παίζεται σε βάρος της και να ορθώσει ανάστημα ανθρωπισμού και πολιτισμού, ηθικής και αξιοπρέπειας.

Ακολουθήστε το notospress.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις