ΣΠΑΡΤΗ. Είναι αποδεκτό πως οι προσπάθειες του Ινστιτούτου Σπάρτης για την ανάδειξη της αρχαίας Σπάρτης, την εξωστρέφεια και την πρόκληση του διεθνούς ενδιαφέροντος για την πόλη της Σπάρτης, αρχίζει και παίρνει σάρκα και οστά…

  • Στενή συνεργασία και σχέσεις εμπιστοσύνης ανάμεσα στο Πανεπιστήμιο Sapienza και το Ινστιτούτο Σπάρτης

O Dr Giorgio Piras, επικεφαλής, σήμερα, του Τμήματος Scienze dell' Antichità, μέλος του Διοικητικού Συμβουλίου του Τμήματος και του Συμβουλίου της Σχολής Γραμμάτων και Φιλοσοφίας και της Διδακτικής Επιτροπής του Πανεπιστημίου Sapienza σε συνέντευξη τύπου στο περιοδικό Punto Grecia αναφέρθηκε μεταξύ άλλων στη στενή συνεργασία και στις σχέσεις εμπιστοσύνης ανάμεσα στο Πανεπιστήμιο Sapienza και στο Ινστιτούτο Σπάρτης, καρπός της οποίας υπήρξε το πρώτο Διεθνές Επιστημονικό Περιοδικό για την Σπάρτη THE HISTORICAL REVIEW OF SPARTA - μια έκδοση του Πανεπιστημίου Sapienza σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Σπάρτης.

Η Πρόεδρος του Ινστιτούτου Σπάρτης, Αναστασία Κανελλοπούλου, με αφορμή την συνέντευξη τύπου του Dr Giorgio Piras, εξέφρασε την ευχαρίστησή της «..που το Ινστιτούτο Σπάρτης με τα Διεθνή Συνέδρια που διοργανώνει και με τις διεθνείς δημόσιες σχέσεις που πραγματοποιεί, βαδίζει με πολύ σταθερό τρόπο προς την επίτευξη του στόχου του που είναι η ανάδειξη του μεγάλου ιστορικού και πολιτιστικού φορτίου της Σπάρτης και η διασύνδεσή τής ιστορικής μας πόλης με τη διεθνή κοινότητα, όπου ανήκει».

Η Αν. Κανελλοπούλου τόνισε ότι, «η Σπάρτη δικαιούται πολύ μεγάλο κομμάτι στην παγκόσμια αγορά του πολιτιστικού τουρισμού και αυτός είναι ο μεγάλος στόχος στον οποίο θα μείνουμε αδιαπραγμάτευτα σταθεροί».

  • Τι είπε ο Giorgio Piras

Συνέντευξη στο περιοδικό Punto Grecia

Συνάντηση με τον Giorgio Piras τακτικό καθηγητή Κλασικής Φιλολογίας στο Τμήμα Αρχαίων Επιστημών της «La Sapienza» με αφορμή την έκδοση του πρώτου τόμου του περιοδικού The Historical Review of Sparta.

  • Καρπός της συνεργασίας μεταξύ της La Sapienza και του Ινστιτούτου της Σπάρτης, ο πρώτος τόμος της «Ιστορικής Ανασκόπησης της Σπάρτης» τονίζει και ενισχύει περαιτέρω τους δεσμούς μεταξύ Ιταλίας και Ελλάδας. Πώς προέκυψε η ιδέα αυτής της έκδοσης; Γιατί συγκεκριμένα η Σπάρτη;

«Ο πρώτος τόμος της Ιστορικής Ανασκόπησης της Σπάρτης, που εκδόθηκε το 2022, εγκαινιάζει το περιοδικό αφιερωμένο στη μελέτη της αρχαίας πόλης της Σπάρτης, της Πελοποννησιακής πραγματικότητας και κατ' επέκταση του κλασικού ελληνικού κόσμου. Η εκδοτική πρωτοβουλία αντιπροσωπεύει το αποκορύφωμα της γόνιμης συνεργασίας μεταξύ της La Sapienza και του Ινστιτούτου της Σπάρτης, με στόχο πρωτίστως την προώθηση της επιστημονικής μελέτης της σπαρτιατικής πόλης και την επανέναρξη της έρευνας σε μια περιοχή που, αν και κρίσιμη για τη σύγχρονη ανοικοδόμηση της παγκόσμιας αρχαίας, έχει μέχρι στιγμής ερευνηθεί λιγότερο από άλλες ελληνικές πραγματικότητες, ξεκινώντας φυσικά από την Αθήνα.

Ας ελπίσουμε ότι οι εξερευνήσεις και τα έργα στη Σπάρτη, άλλα σε εξέλιξη και άλλα υπό σχεδιασμό, θα μπορέσουν να επιστρέψουν μια πιο ολοκληρωμένη και αρθρωμένη εικόνα της πόλης, της οποίας η ακριβής αρχαία τοπογραφία εξακολουθεί να μας διαφεύγει, μαζί με μια εκτενέστερη ανάγνωση του πολύπλοκου κοινωνικού πολιτική δυναμική εσωτερική και της ιδιόμορφης θρησκευτικότητας και της συνδεδεμένης τελετουργίας.

Ένας άλλος σκοπός της συνεργασίας με επίκεντρο τη Σπάρτη, εκτός από το ενδιαφέρον για εμβάθυνση της αυστηρής μελέτης του αρχαίου κέντρου, είναι η ενίσχυση της συνεργασίας δεκαετιών του Τμήματος Επιστημών Αρχαιότητας της Σαπιέντζας με συναδέλφους από ελληνικά πανεπιστήμια και φορείς που δραστηριοποιούνται στο ο περιφερειακός ιστός της Ελλάδας, η διάχυση της γνώσης της Σπάρτης και σε μη εξειδικευμένο κοινό, η δημιουργία ανταλλαγών πολιτιστικών επαγγελματιών, ερευνητών και φοιτητών, η υλοποίηση δράσεων κατάρτισης που απευθύνονται στους νεότερους, η προοδευτική δημιουργία ομάδας μελετητών που αφορά διαφοροποιημένους κλάδους που συγκλίνουν προς ένα κοινό θέμα, δηλαδή τη μελέτη της σπαρτιατικής πόλης. Με λίγα λόγια, ελπίζουμε πραγματικά να δώσουμε ένα ερέθισμα στη μελέτη μιας τόσο σημαντικής πραγματικότητας για τον αρχαίο κόσμο όπως η Σπάρτη

  • Ο κόσμος συνεχίζει να πλήττεται από πολέμους, συγκρούσεις, θεσμική διαφθορά, δημογραφικά προβλήματα. Ποια θα ήταν τα διδάγματα από την άνοδο και την πτώση της αρχαίας Σπάρτης ως δύναμης του αρχαίου ελληνικού κόσμου;

«Η ιστορία της Σπάρτης σημαδεύεται από μια στιγμή μέγιστης ανόδου, ως αποτέλεσμα της ολοκλήρωσης του Πελοποννησιακού πολέμου, που γρήγορα ακολουθείται από την απώλεια της αποκτηθείσας ηγεμονικής θέσης. Είναι λοιπόν ένα εμβληματικό παράδειγμα των εναλλασσόμενων περιουσιών της ανθρώπινης τύχης, που χαρακτηρίζεται από μια συνεχή άνοδο και συνακόλουθη ταχεία πτώση. Μια προειδοποίηση για όλους που πρέπει να έχουμε πάντα στο μυαλό μας, ακόμη και στη σημερινή περίπλοκη ιστορική πραγματικότητα. Είμαστε ακόμα οι ίδιοι άντρες. Θα πρέπει επίσης να ληφθεί υπόψη ότι η ιστορία της Σπάρτης διδάσκει επίσης την ανθεκτικότητα μιας πόλης, η οποία, βασισμένη κυρίως στη στρατιωτική υπεροχή, είναι ικανή, ακόμη και μετά τη φαινομενική παρακμή, να προσαρμοστεί εκ νέου στη νέα ιστορική συγκυρία της ελληνιστικής εποχής, σε αντίθεση με περισσότερες από άλλες ελληνικές πόλεις. Η πρόσφατη επανεκτίμηση της πολιτικής δυναμικής που λαμβάνει χώρα στη Σπάρτη τον 3ο και 2ο αι. π.Χ.

Στην πραγματικότητα, δείχνει την ανάδειξη εξέχουσες προσωπικότητες ως προς το πολιτιστικό βάθος και την ικανότητα εφαρμογής πρωτοποριακών μεταρρυθμίσεων. Σκεφτείτε, για παράδειγμα, τις μεταρρυθμίσεις που πρότεινε ο Σπαρτιάτης βασιλιάς Κλεομένης Γ΄, οι οποίες περιλαμβάνουν τη διαγραφή χρεών για τον περιορισμό της οικονομικής κρίσης, ένα πρόγραμμα δίκαιης αναδιανομής της γης, την επέκταση της ιθαγένειας σε ξένους για την αντιμετώπιση του δημογραφικού παρακμή, την αποκατάσταση του αρχαίου σπαρτιατικού εκπαιδευτικού συστήματος, της αγωγής και των αρχαίων θρησκευτικών εκπαιδευτικών πρακτικών, που έπεσαν σε αχρηστία και τώρα επανεισαγάγησαν. Όχι τυχαία, ο βασιλιάς είχε εκπαιδευτεί στη στωική φιλοσοφία από τον Ζήνωνα του Κυζίκου και επίσης η συνάφεια της φιλοσοφίας με την πολιτική εξουσία αποτελεί ένα άλλο από τα δυνατά σημεία της ανάκαμψης των Σπαρτιατών, η οποία διδάσκει την ικανότητα προσαρμογής και “επανεφεύρεσης του εαυτού”, ακόμη και με εισαγωγή αλλαγών, σε νέα και συνεχώς εξελισσόμενα πλαίσια.»

  • Πώς μπορούν τα ιδανικά και οι αξίες του ελληνορωμαϊκού πολιτισμού να εφαρμοστούν στις σημερινές ανάγκες και προκλήσεις; Υπάρχουν διαφορές μεταξύ τους, έχουν κοινό παρονομαστή;

«Η κληρονομιά της σκέψης και του πολιτισμού που μας έρχεται από τον αρχαίο ελληνολατινικό κόσμο συνεχίζει να αποτελεί ένα βαθύ υπόστρωμα του ευρωπαϊκού πολιτισμού, το θεμέλιο θεμελιωδών εννοιών όπως η δημοκρατία, η ελευθερία, η ιθαγένεια, η πρόοδος και πολλές άλλες. Αποτελούν πραγματικά τη βάση του σύγχρονου δυτικού κόσμου και αποτελούν την ουσία του. Σκέφτομαι, για παράδειγμα, όλο το νομολογιακό σύστημα. Με πολλούς τρόπους, η ελληνολατινική αρχαιότητα δείχνει μια ενότητα αντιλήψεων και προβληματισμών για τον κόσμο και τον άνθρωπο που πηγάζει από έναν κοινό πολιτισμό. Η ελληνική φιλοσοφία και λογοτεχνία αποτέλεσαν το πρότυπο που ενέπνευσε τον ρωμαϊκό πολιτισμό, πέρα από τις γλωσσικές διαφορές και κάποιες διαφοροποιήσεις.

Μπορεί κανείς να δει αυτόν τον κόσμο ως μια μονάδα και, αν μη τι άλλο, οι διαφορές δεν είναι τόσο πολλές μεταξύ Ελλάδας και Ρώμης, αλλά οφείλονται στις αλλαγές που έχουν λάβει χώρα κατά τη διάρκεια μιας και πλέον χιλιετίας ιστορίας, ή βρίσκονται σε σε τοπικό και κοινωνικό επίπεδο. Πολλοί Ρωμαίοι, και όχι μόνο οι πιο μορφωμένοι, διάβαζαν και μιλούσαν ελληνικά. Στη συνέχεια, προπάντων υπήρξε μια περαιτέρω ανάπτυξη της σκέψης λόγω του Χριστιανισμού, η οποία βασίστηκε επίσης στις θεμελιώδεις αξίες της κλασικής αρχαιότητας και τις επεξεργάστηκε περαιτέρω (σκέφτομαι, για παράδειγμα, την εξέλιξη της έννοιας του προσώπου και του σχέση μεταξύ ατόμου και κράτους).

Πιστεύω ακόμα και σήμερα η αρχαία αντίληψη για τον άνθρωπο με τους περιορισμούς του, ακόμη και σε σχέση με τη φύση και τη μοίρα, και μια κοσμοπολίτικη ιδέα της ανθρώπινης αδελφοσύνης και αλληλεγγύης που αναπτύσσεται σε ένα ορισμένο σημείο της ελληνιστικής εποχής είναι θεμελιώδεις. Και επίσης πολύ χαρακτηριστική είναι η σύνδεση μεταξύ της κουλτούρας, της μελέτης και της ανάπτυξης του ατόμου, που μπορεί να αναπτυχθεί και να απελευθερωθεί από φυσικούς και υλικούς περιορισμούς χάρη στην εκπαίδευση και την ατομική δέσμευση.»

  • Κλασικές Σπουδές στη Σύγχρονη Εποχή: Πολλοί χαρακτηρίζουν τα Λατινικά και τα Αρχαία Ελληνικά ως «νεκρές» γλώσσες. Ποιο είναι το ενδιαφέρον για τις κλασικές σπουδές στην Ιταλία και πώς εφαρμόζονται στον σημερινό κόσμο της εργασίας;

«Στην Ιταλία, το ενδιαφέρον για τα ελληνικά και τα λατινικά είναι ακόμα πολύ έντονο και βαθιά ριζωμένο και συνεχίζουν να διδάσκονται σε λύκεια ή τουλάχιστον σε ορισμένα από αυτά. Πέρα όμως από τη διδασκαλία, ο κλασικός πολιτισμός είναι αναπόσπαστο μέρος της ιταλικής πολιτιστικής κληρονομιάς και παράδοσης. Η συνειδητοποίηση αυτού είναι ευρέως διαδεδομένη, αλλά πολλοί δεν συνειδητοποιούν καν πόσο διαποτίζεται η κοινωνία μας από την κλασική κουλτούρα. Συνεχίζει να επηρεάζει τις ζωές μας, ακόμα και τα περιβάλλοντα και το τοπίο είναι αποτέλεσμα εκείνων των εποχών, χρονολογικά μακρινών αλλά ακόμα ζωντανών μέσα μας.

Στον χώρο εργασίας, όσοι σπουδάζουν κλασικά μαθήματα είναι ιδιαίτερα περιζήτητοι, επειδή έχουν διαβόητα ακολουθήσει μια αυστηρή και αυστηρή πορεία σπουδών που τους καθιστά πολύ ανταγωνιστικούς ακόμη και σε τομείς διαφορετικούς από τις ανθρωπιστικές επιστήμες. Μάλιστα, όσοι έχουν σπουδάσει ελληνικά και λατινικά αφενός έχουν πειραματιστεί με σύνθετες γλώσσες, αφετέρου έχουν αποκτήσει ιστορική συνείδηση που τους καθιστά ικανούς να αντιμετωπίζουν περίπλοκες καταστάσεις και προβλήματα, καταλήγοντας συχνά σε πιο καινοτόμες λύσεις από εκείνους που έχουν ίσως σπουδάσει επιστημονικά θέματα ή φτηνά. Το πολύ σχετικό φαινόμενο είναι ότι αυτό το ενδιαφέρον για τον κλασικό κόσμο εξαπλώνεται σε χώρες που δεν το γνώριζαν στο παρελθόν. Μεταξύ αυτών, η προσοχή που έδειξε η Κίνα είναι αξιοσημείωτη: Έχουμε επίσης συνάψει συμφωνίες με ορισμένα κινεζικά πανεπιστήμια. Επιπλέον, εδώ και αρκετά χρόνια ο κλάδος «Classics and Ancient History» της Sapienza αναγνωρίζεται ως πρώτος στον κόσμο στη διεθνή κατάταξη QS.

Είμαστε πολύ περήφανοι για αυτό και αυτό έχει δώσει προβολή στο Τμήμα Επιστημών της Αρχαιότητας μας, αλλά και στους κλάδους που μελετούν τον κλασικισμό σε παγκόσμιο επίπεδο. Σκεφτείτε ότι έχουμε ανοίξει ένα μάθημα Κλασικών Σπουδών στα Αγγλικά, το οποίο προσελκύει όλο και περισσότερους μαθητές από όλο τον κόσμο. Και τα νέα αρχαιολογικά μαθήματα στα Αγγλικά της Μεσογειακής Αρχαιολογίας και Πολιτιστικής Κληρονομιάς προσελκύουν επίσης αυξανόμενο ενδιαφέρον. Σε αυτά προστίθεται το διαδικτυακό μάθημα της Κλασικής Αρχαιολογίας που αποτελεί πλέον παγιωμένη πραγματικότητα. Οι εγγραφές φοιτητών για όλα αυτά τα μαθήματα, στα ιταλικά ή στα αγγλικά, πρόσωπο με πρόσωπο ή διαδικτυακά, αυξάνονται σημαντικά και μας δίνουν ελπίδα για το μέλλον της γνώσης του κλασικού κόσμου.»

  • Giorgio Piras |V.

Ο Giorgio Piras αποφοίτησε από την Κλασική Φιλολογία στο Πανεπιστήμιο της Ρώμης «La Sapienza» (1995). Παρακολούθησε διδακτορικά μαθήματα στο Scuola Normale Superiore στην Πίζα (1996-1999), όπου στη συνέχεια απέκτησε μεταδιδακτορική υποτροφία, ήταν επισκέπτης υπότροφος σε πολλά πανεπιστήμια (Cambridge, Oxford, École Normale Supérieure, Monaco of Bavaria) και στη Bavaria).

Το 2002 έλαβε την υποτροφία «Giorgio Pasquali» στην κλασική λογοτεχνία. Είναι Καθηγητής Κλασικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο της Ρώμης «La Sapienza» και Επίτιμος Συνεργάτης στο University College του Λονδίνου (Department of History). Από το 1993 είναι μέλος ερευνητικών ομάδων (MIUR, CNR, Πανεπιστήμιο). Από το 2011 είναι μέλος της διδακτορικής σχολής «Φιλολογία και Ιστορία του Αρχαίου Κόσμου». Ήταν μέλος της Ακαδημαϊκής Γερουσίας της La Sapienza και σήμερα είναι Διευθυντής του Τμήματος Αρχαίων Επιστημών. Έχει ασχοληθεί ιδιαίτερα με την κριτική του κειμένου και του μεγάλου Ρωμαίου λόγιου και γραμματικού Marco Terenzio Varrone, με τον Ουμανισμό και την Αναγέννηση και με την Ιστορία των κλασικών σπουδών. Είναι συγγραφέας διαφόρων τόμων για την Ιστορία της Λατινικής Λογοτεχνίας.

Ακολουθήστε το notospress.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις