Γράφει η Ελεάννα Βλαστού* / kathimerini.gr

Τον Δεκέμβριο με κάλεσαν να παρακολουθήσω «Tosca» στην Οπερα του Λονδίνου. Μας ανακοίνωσαν ότι ο βασικός τενόρος νοσεί και τη θέση του παίρνει ένας νεαρός Αμερικανός τενόρος, ο Freddie de Tommaso, ο οποίος ήρθε στην πόλη ειδικά για να παραστεί. Ηταν στο επίπεδο προφανώς για να εμφανιστεί μπροστά σε ένα απαιτητικό κοινό σε μια κατάμεστη αίθουσα. Οι κριτικές ήταν διθυραμβικές, χωρίς να έχω τις γνώσεις ή το αυτί για να κρίνω, τον χαρακτήρισαν ως τον νέο Παβαρότι. Ετσι γεννήθηκε ένα αστέρι, με την καλοτυχία μιας απουσίας, αλλά κυρίως με το ταλέντο και τη σκληρή δουλειά. Η μοίρα βοηθάει, βεβαίως, συντρέχει όσους έχουν κάνει την προεργασία. Η τύχη βοηθάει τους προετοιμασμένους.

Διαβάζω ότι στην πόλη έχει αναπτυχθεί ένας ολόκληρος μηχανισμός, μια πλήρης αγορά εργασίας για «αντικαταστάτες» που καλύπτουν τις ανάγκες των μεγάλων παραγωγών του West End. Μια ηθοποιός ειδοποιήθηκε το μεσημέρι ότι θα πρωταγωνιστήσει στη βραδινή παράσταση. Γνώριζε τα λόγια, αλλά έκανε την πρώτη της πρόβα την ημέρα εκείνη. Σε πολλές περιπτώσεις οι αντικαταστάτες έχουν παρακολουθήσει όλες τις πρόβες του βασικού επιτελείου κρατώντας σημειώσεις και αποστηθίζοντας τις αράδες, χωρίς ποτέ όμως να έχουν ανέβει στη σκηνή για δοκιμή. Αλλες φορές νοσεί το σύνολο του καστ και πρέπει να υποκατασταθούν και να συντονιστούν όλοι με μια προειδοποίηση λίγων μόλις ωρών. Το νέο σε όλα αυτά είναι πόσο συχνές είναι οι απουσίες στην εποχή της πανδημίας, πόσο περιζήτητοι είναι οι αναπληρωτές και πόσο σύντομος ο χρόνος πριν ανέβουν για να σώσουν την παράσταση.

Η είδηση μου αρέσει γιατί επιβεβαιώνει τις θεωρίες μου και εμπίπτει σε όσα ελπιδοφόρα εμμένω να πιστεύω. Εάν ένας μαύρος κύκνος είναι ο συμβολισμός του απρόσμενου γεγονότος, συνυφασμένος συχνά με αρνητικά γεγονότα, ορίστε που μπορεί να αποβεί μοιραία θετικός, αρκεί να βρίσκεσαι στο σωστό σημείο, την ενδεδειγμένη στιγμή, κατάλληλα προγυμνασμένος. Το άγγελμα κατά τη γνώμη μου είναι η αφθονία υπομονής, επιμονής και ανθεκτικότητας που κρύβεται στα παρασκήνια. Εκεί όπου βρίσκονται ηθοποιοί και χορευτές που δεν παίζουν, ούτε χορεύουν, απλώς παρακολουθούν. Ακούν τα χειροκροτήματα του κοινού, το ένα βράδυ μετά το άλλο, παράσταση την παράσταση, τις επιδοκιμασίες που δεν προορίζονται για αυτούς. Πόσο ταλέντο, αφοσίωση και αυτοπεποίθηση πρέπει να έχει ο δεύτερος στη σειρά για να μπορεί να αντεπεξέλθει σε λίγες ώρες προαγγελίας και να μαζέψει το κουράγιο του και να ανέβει στη σκηνή. Σίγουρα οι προσδοκίες ανεβάζουν τον πήχυ των επιδόσεων. Το φαινόμενο του Πυγμαλίωνα (ή Rosenthal Effect) είναι ασυνείδητο. Βασίζεται σε ένα πείραμα που έγινε τη δεκαετία του ’60 σ’ ένα σχολείο στην Αμερική. Επέλεξαν το 20% της τάξης τυχαία, διαμηνύοντάς τους ότι είναι προικισμένοι ακαδημαϊκά. Την επόμενη χρονιά οι επιδόσεις των μαθητών που συμπτωματικά είχαν επιλεγεί αυξήθηκαν ραγδαία. Οι προσδοκίες ανεβάζουν τις αποδόσεις μέσω της αυτοπεποίθησης.

Θέλω να σταθώ στον δεύτερο στη σειρά ή σε όλους τους υπόλοιπους που δεν είναι πρώτοι, ήτοι την πλειοψηφία. Σε μια κοινωνία που εκτιμάει ως επί το πλείστον τα φυσικά χαρίσματα, όσα βγαίνουν αβίαστα, αυτό μου μοιάζει σαν ένα μάθημα αφοσίωσης και προσπάθειας. Γιατί όσο και να εκθειάζουμε τη χελώνα, κατά βάθος όλοι λαγοί θέλουμε να είμαστε. Ταχύτατοι, απλώς με περισσότερη στρατηγική. Προσάπτουμε στους πρώτους, στους πρωταγωνιστές, στους ήρωες, υπερικανότητες. Στις ικανότητες όμως δεν κρύβεται ηρωισμός και στα ταλέντα δεν υπάρχει απαραιτήτως γενναιότητα. Η νοοτροπία εκείνου που εμμένει με αποφασιστικότητα ενάντια στις πιθανότητες έχει τόλμη, εκείνου που βρίσκεται στο άγνωστο της αβεβαιότητας και δεν υποκύπτει. Η προσπάθεια αναφλέγει τις ικανότητες και τις μετατρέπει σε επίτευγμα.

Ο ηθοποιός Ρόναλντ Φρέιζερ έπινε αμέριμνος το ποτό του πιστεύοντας ότι έχει χρόνο, μέχρι που συνειδητοποίησε ότι έπρεπε να βρίσκεται στη μεσημεριανή παράσταση όπου πρωταγωνιστούσε. Οταν έφτασε είδε τον αντικαταστάτη στη σκηνή και το ακροατήριο μαγεμένο. Ηταν το ξεκίνημα του Ντόναλντ Σάδερλαντ. Η στιγμή του. Μια αργοπορία τον ανέδειξε και τον εκτόξευσε από την αγγλική σκηνή στο διεθνές στερέωμα. Πολλά αντίστοιχα συμβαίνουν στην εποχή της πανδημίας. Το ακροατήριο είναι κατά βάση ευγνώμον που η παράσταση λαμβάνει μέρος και δεν ακυρώνεται εξαιτίας μιας αρρώστιας. Αλλά υπάρχουν και περιπτώσεις που το κοινό δεν είναι τόσο δεκτικό. Βρίσκονται εκεί για να δουν τον αγαπημένο τους ηθοποιό και όχι το θέαμα. Συχνά ακούγονται φωνές αποδοκιμασίες και γιουχαρίσματα, και τότε κανένα αστέρι δεν γεννιέται. Ο αντικαταστάτης φέρνει το έργο εις πέρας με όσο κουράγιο διαθέτει και όσους θεατές έχουν απομείνει. Πίσω από κάθε παραγωγή κρύβεται ένα θαύμα δύναμης και ταλέντου. Τότε είναι που αξίζει στους ηθοποιούς διπλό χειροκρότημα.

* Η κ. Ελεάννα Βλαστού είναι συγγραφέας και ζει στο Λονδίνο.

Ακολουθήστε το notospress.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις

* Τα άρθρα δεν απηχούν απαραίτητα τη γνώμη του notospress.gr