Πως επηρεάζουν τα κατοικίδια τη ζωή και την καθημερινότητα μας;

Τα κατοικίδια προσφέρουν συντροφιά, το οποίο είναι και το πιο εμφανές όφελος για τον ιδιοκτήτη. Όμως, από ότι δείχνουν οι έρευνες και οι μελέτες προσφέρουν ακόμα περισσότερα. Φαίνεται ότι ο δεσμός ανάμεσα στο ζώο και στον άνθρωπο παίζει σημαντικό, τόσο πρακτικό όσο και ψυχολογικό ρόλο, στους σημερινούς πιεστικούς ρυθμούς ζωής.

Πολλοί άνθρωποι δε μπορούν να φανταστούν τη ζωή τους χωρίς κατοικίδια. Τα κατοικίδια προσφέρουν παρέα, αγάπη και προστασία. Μπορεί να γίνουν οι συμπαίκτες, οι σύντροφοι και να αναπτύξουν τόσο σημαντικούς δεσμούς με τους ιδιοκτήτες τους, που να τους καθιστούν βασικούς στη ζωή τους. Στη σημερινή εποχή, με τους ταχείς ρυθμούς της ζωής, η παρουσία των κατοικίδιων βοηθά πολλούς ανθρώπους να καταπολεμήσουν το στρες και την αγωνία.

Ο ψυχολογικός ρόλος

Το κατοικίδιο στην πραγματικότητα παίζει σημαντικό ρόλο σε κάθε στάδιο της ανθρώπινης ανάπτυξης. Για ένα παιδί, ένα κατοικίδιο ενθαρρύνει την αίσθηση ευθύνης, την φροντίδα και την επικοινωνία. Η σχέση τους, που αναπτύσσει την εμπιστοσύνη και την φιλία, είναι μια ιδιότητα που μπορεί να διαρκέσει όσο το παιδί μεγαλώνει και προχωρά στη ζωή του.

Για τους ενήλικες, ένα κατοικίδιο έχει άλλους ρόλους, ιδιαίτερα όταν μένουν μόνοι. Τους δίνεται η ευκαιρία να συναναστραφούν και να αλληλοεπιδρούν με άλλους ιδιοκτήτες κατοικίδιων και γενικότερα τους χαρίζει την αίσθηση του σκοπού της ζωής. Για αυτό, είναι ιδανικό για έναν ηλικιωμένο άνθρωπο να στρέψει την αγάπη και τη φροντίδα του στα κατοικίδια.

Τα πλεονεκτήματα υγείας

Για μερικούς, η παρουσία ενός κατοικίδιου έχει ακόμα μεγαλύτερο νόημα. Με ειδική εκπαίδευση τα κατοικίδια μπορούν να βοηθήσουν τους ιδιοκτήτες τους να ζήσουν μια φυσιολογική ζωή, όπως στην περίπτωση των σκύλων που οδηγούν τους τυφλούς. Επίσης, υπάρχουν ζώα που εκπαιδεύονται για να βοηθούν τους κωφάλαλους να αναγνωρίσουν σήματα που αλλιώς δε θα μπορούσαν και φυσικά πολλά κατοικίδια χρησιμοποιούνται ως φύλακες ώστε να απομακρύνουν τους εισβολείς.

Μια ασυνήθιστη χρήση των ζώων συντροφιάς είναι στις φυλακές, όπου τα κατοικίδια έχουν πλέον προσεκτικά εισαχθεί. Τόσο το προσωπικό όσο και οι τρόφιμοι, μπορούν να επωφεληθούν από τα πλεονεκτήματα των ζώων και να τους βοηθήσουν στη διαδικασία αποκατάστασής τους.

Αυτές οι ιδιότητες και πολλές ακόμα, αναγνωρίζονται όλο και περισσότερο σε επιστημονικές έρευνες που διεξάγονται για τη σχέση κατοικίδιων και ιδιοκτητών. Η συνύπαρξη και συγκατοίκηση ανθρώπων και ζώων συντροφιάς, αποτελεί πλέον σημείο έρευνας για έναν αυξανόμενο αριθμό ψυχολόγων, επιστημόνων, χειρουργών κτηνιάτρων και γιατρών σε όλο τον κόσμο.

Έχουμε μάθει για παράδειγμα ότι η παρουσία ενός κατοικίδιου μπορεί να βοηθήσει στη μείωση του στρες, της αρτηριακής πίεσης και του άγχους. Επιστημονικές έρευνες έχουν δείξει ότι οι πιθανότητες ανάκαμψης ασθενών με καρδιακό πρόβλημα, είναι υψηλότερες για τους ιδιοκτήτες κατοικίδιων.

Παρομοίως, τα πλεονεκτήματα των ιδιοκτητών περιλαμβάνουν τη βελτίωση της υγείας τους λόγω της αύξησης της δραστηριότητάς τους. Παρέχοντας άσκηση στο σκύλο του, ο ιδιοκτήτης χωρίς να το καταλάβει αυξάνει και τη δική του φυσική άσκηση.

Η συνεισφορά των κατοικίδιων στην κοινωνία, είναι πολύ μεγαλύτερη από τον φανερό ρόλο της συντροφιάς. Σε αντάλλαγμα της αμερόληπτης γενναιοδωρίας και απεριόριστης αγάπης που προσφέρουν τα κατοικίδια ζώα, οι ιδιοκτήτες τους αναγνωρίζουν όλο και περισσότερο την ανάγκη να τους παρέχουν την κατάλληλη φροντίδα. Πάνω από όλα, ίσως αυτό γίνεται μέσω της διασφάλισης ότι τα κατοικίδιά τους λαμβάνουν μια σωστή διατροφή.

Τα κατοικίδια χρησιμοποιούνται για θεραπευτικούς σκοπούς σε νοσοκομεία και γηροκομεία, όπου τα πλεονεκτήματά τους ολοένα και αναγνωρίζονται. Οι ασθενείς έχουν κάτι να αναμένουν και να συζητήσουν μετά την επίσκεψη του κατοικίδιου. Αν και αυτές οι αξίες εικάζονται από τον δέκατο όγδοο αιώνα, η χρήση ζώων σε νοσοκομεία δεν είναι ακόμα διαδεδομένη στην Ευρώπη.

Στις ΗΠΑ, περισσότερες από τις μισές κλινικές, γηροκομεία και νοσοκομεία χρησιμοποιούν ζώα για θεραπευτικούς σκοπούς. Ίσως από τα πιο θετικά αποτελέσματα για την εξέλιξη του ασθενή, (και η πιο δραματική) είναι όταν ένας σκύλος ή μία γάτα, βοηθούν έναν ασθενή με βαριά κατάθλιψη (χωρίς επικοινωνία με το περιβάλλον) με μετριάσει τα συμπτώματά του. Τέτοιες πρακτικές και τα ψυχολογικά τους πλεονεκτήματα έχουν αναγνωριστεί από την ιατρική επιστήμη.

Πειράματα έχουν δείξει ότι το χάιδεμα του σκύλου ή της γάτας βοηθά στη μείωση της αρτηριακής πίεσης και των χτύπων της καρδιάς του ανθρώπου. Αυτό ίσως σχετίζεται με το απλό γεγονός ότι η φροντίδα μερικών κατοικίδιων εισάγει στη ζωή του ιδιοκτήτη νέες ευθύνες, όπως η άσκηση που πρέπει να παρέχει στο σκύλο, τα ψώνια που πρέπει να του κάνει και που έμμεσα κάνουν και τη δική του ζωή πιο δραστήρια.

Οι ιδιοκτήτες κατοικίδιων συχνά δηλώνουν ότι είναι ο σκύλος τους, αυτός που τους ωθεί να ασκηθούν και οι ίδιοι. Βγάζοντας βόλτα το σκύλο, επίσης βοηθούνται στην επικοινωνία και σε κοινωνικοποίηση που αλλιώς δε θα μπορούσαν να επιτευχθούν.

Κατοικίδια στην ιστορία

Τα ζώα συντροφιάς είναι μέρος της ζωής μας για το μεγαλύτερο μέρος της γραπτής ιστορίας και δεν είναι φαινόμενο του εικοστού αιώνα. Δεν είναι γνωστό αν οι πρωτόγονοι ξεκίνησαν να εξημερώνουν τα ζώα για φαγητό ή τους σκύλους για να «καθαρίζουν» την περιοχή τους ή εάν οι σκύλοι είχαν γίνει μέρος της ζωής τους νωρίτερα. Παρόλα αυτά θεωρείται πολύ πιθανό ότι την εξαίρετη ικανότητα της γάτας να πιάνει τρωκτικά, την είχαν εκμεταλλευτεί οι Αιγύπτιοι για τις σιταποθήκες τους. Η ερώτηση παραμένει: η γάτα είδε τον άνθρωπο ως ανώτερο κυνηγό και εξημερώθηκε ώστε να λαμβάνει «δωρεάν» φαγητό;

Οι Αρχαίοι Αιγύπτιοι θεωρούσαν τις γάτες ιερές, και ήταν τόσο συνδεδεμένες με την καθημερινότητά τους που η δολοφονία ή ο τραυματισμός μιας γάτας θεωρούνταν σοβαρό αδίκημα. Υπήρχε μάλιστα η αντίληψη πως όταν κάποια γάτα πέθαινε, οι ιδιοκτήτες της θρηνούσαν ξυρίζοντας τα φρύδια τους, σε μια πράξη πένθους και σεβασμού.

Υπάρχουν αμέτρητες ιστορικές αναπαραστάσεις με κατοικίδια ως μέρος της καθημερινής μας ζωής. Σκεφτείτε τον τύμβο του ιππότη με το σκύλο στα πόδια του ως σύμβολο πίστης ή τα μαγευτικά μεσαιωνικά χειρόγραφα με ζωηρές ζωγραφιές από σκύλους, γάτες και πουλιά να ξεπετάγονται από τα κενά. Μέσα στους αιώνες, έχουμε δεκάδες πορτραίτα ευγενών και μεγάλων βασιλιάδων και βασιλισσών με τα αγαπημένα τους κατοικίδια.