Η δεκαετία που διανύουμε δικαιωματικά ανήκει στην επανάσταση των social media, τα οποία με τη δυναμική τους παρουσία σε όλους τους τομείς της ζωής, έχουν καθορίσει τη σύγχρονη πραγματικότητα με τον πιο επιδραστικό τρόπο.

Οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης αποτελούν πλέον ένα αναπόσπαστο εργαλείο στη δουλειά, την ψυχαγωγία, την επικοινωνία και τις ανθρώπινες σχέσεις -και είναι αλήθεια πως οι περισσότεροι άνθρωποι αδυνατούμε να φανταστούμε την καθημερινότητά μας χωρίς αυτά.

Ωστόσο, είναι ευρέως γνωστό πως παρά τα πολλά θετικά τους, τα social media έχουν αρκετές αρνητικές συνέπειες στην ανθρώπινη ψυχολογία. Δεν είναι τυχαίο που πολυάριθμες έρευνες που διεξάγονται διαρκώς, φέρνουν στο προσκήνιο τις επιδράσεις που έχει ο ψηφιακός κόσμος στην ψυχική υγεία, με το 89% των χρηστών να παραδέχεται πως το ατελείωτο scrolling καταρρακώνει την ψυχολογία τους.

Αυτό συμβαίνει κυρίως διότι πλατφόρμες όπως το Facebook, το Instagram και το -εξαιρετικά δημοφιλές σε εφήβους και νεαρούς ενήλικες- TikTok έχουν καταφέρει να δημιουργήσουν έναν κόσμο πλασματικό, στον οποίο όλοι φαίνεται να είναι επιτυχημένοι, εμπνευσμένοι και ευτυχισμένοι. Όλοι, εκτός από εμάς.

Και όπως είναι λογικό, η παραπάνω κατάσταση γεννά συναισθήματα δυσαρέσκειας, δυσφορίας και έλλειψη ικανοποίησης από την εργασία, τους συντρόφους, τους φίλους, την κοινωνική ζωή, την οικονομική κατάσταση και γενικότερα όλους τους τομείς της ζωής που μας περιβάλλουν. Γιατί πώς μπορούμε να νιώσουμε ευτυχία και πληρότητα, όταν όλοι οι άλλοι φαίνεται να «ζουν το όνειρο» ενώ εμείς παραμένουμε καθηλωμένοι σε μία πεζή και οριακά ανιαρή καθημερινότητα;

Μία πρώτη συνέπεια των social media είναι το έντονο συναίσθημα ζήλιας.

Ζήλια για την δουλειά που έχει κάποιος άλλος, ζήλια για το φαγητό που τρώει, για τις διακοπές που πήγε, για τα χρήματα, την εμφάνιση, τους ερωτικούς συντρόφους… και η λίστα δεν τελειώνει ποτέ.

Και επειδή ο φθόνος και το ανικανοποίητο είναι συναισθήματα έμφυτα στην ανθρώπινη φύση, η σκέψη ότι όλοι οι άλλοι έχουν όσα θα θέλαμε κι εμείς ή όλα όσα θεωρούμε ότι μας αξίζουν ξυπνά το αίσθημα της ζήλιας και τροφοδοτεί την καθημερινότητά μας με αυτό.

Επιπλέον, πολυάριθμες μελέτες επισημαίνουν πως τα social media εντείνουν το συναίσθημα άγχους στους χρήστες.

Πράγματι, οι «φανατικοί» μπαίνουν σε μία ατέρμονη διαδικασία ανταγωνισμού, με συνέπεια ολόκληρη η ζωή τους να περιστρέφεται γύρω από τα social media και την εικόνα που έχουν χτίσει μέσα σε αυτά. Η καθημερινότητα χάνει τον αυθορμητισμό και την αυθεντικότητά της και όλες οι δραστηριότητες καταλήγουν να περιστρέφονται γύρω από τα likes, τους followers, το engagement και άλλους τέτοιους όρους που έχουν «εμπλουτίσει» το λεξιλόγιο αλλά έχουν φτωχύνει την κοινωνική ζωή μας.

Απλές καθημερινές στιγμές όπως μία βόλτα στην εξοχή, ένας καφές με φίλους ή ένα γεύμα με τον/την σύντροφο έχουν πλέον ως μοναδικό σκοπό την προβολή στα κοινωνικά δίκτυα. Πλέον το «φαίνεσθαι» μετατρέπεται σε αυτοσκοπό και όλες οι ενέργειες αποσκοπούν σε ένα και μόνο πράγμα: την κατασκευή μίας τέλειας ψηφιακής εικόνας -ενδεχομένως της εικόνας που θα θέλαμε πράγματι να έχει η ζωή μας;

Συνέπεια των πιο πάνω είναι αναπόφευκτα η μοναξιά, η οποία τείνει να μετατραπεί σε μία σύγχρονη «επιδημία».

Γιατί παρότι τα social media μπορούν να αποτελέσουν έναν δίαυλο επικοινωνίας με πρόσωπα που βρίσκονται μακριά μας, έχουν την δύναμη να οδηγήσουν και στο άκρως αντίθετο αποτέλεσμα. Ακόμη λοιπόν και αν ένα άτομο περιτριγυρίζεται από αγαπημένα πρόσωπα, η χαμηλή αυτοεκτίμηση και ο αυτοπροσδιορισμός μέσα από τα social media δεν αφήνουν περιθώρια χαράς. Δεν είναι λίγες άλλωστε οι φορές που παρατηρούμε σε ένα τραπέζι, η λήψη της τέλειας selfie να είναι ο κύριος τρόπος διασκέδασης και το scrolling στις οθόνες του κινητού να αντικαθιστά την ουσιαστική επικοινωνία.

Μία άλλη καταστροφική συνέπεια είναι η εσφαλμένη αντίληψη του εαυτού.

Διότι τα αψεγάδιαστα κορμιά και πρόσωπα που φιγουράρουν στα social media σίγουρα δεν ανταποκρίνονται στα στάνταρ του μέσου ανθρώπου. Τα δεκάδες «παιχνίδια» με τα φίλτρα δημιουργούν μη ρεαλιστικά πρότυπα για την εξωτερική εικόνα και σίγουρα δεν προωθούν μία υγιή αντίληψη για την εξωτερική εμφάνιση.

Και παρότι οι περισσότεροι γνωρίζουμε πως οι φωτογραφίες που καθημερινά περνούν από τις αρχικές μας οθόνες είναι κατασκευασμένες, συχνά αδυνατούμε να σκεφτούμε λογικά, επιτρέποντάς τους να εισβάλλουν στο υποσυνείδητό μας. Το αποτέλεσμα είναι η αίσθηση ασφυκτικής πίεσης και συνεχόμενης σύγκρισης με τους άλλους, η οποία εντείνει το άγχος μας και καταστρέφει την υγιή αυτοεικόνα που επιδιώκουμε να χτίσουμε για τον εαυτό μας.

Όμως, ένα πράγμα που δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε είναι πως η «πραγματικότητα» που βλέπουμε στην οθόνη του κινητού μας ουδεμία σχέση έχει με την ζωή στον έξω κόσμο. Πολύ περισσότερο, πρόκειται για μία εξωραϊσμένη εκδοχή της, στυλιζαρισμένη και περασμένη μέσα από δεκάδες φίλτρα, κομμένη και ραμμένη στις ψευδοανάγκες που προτάσσει το σύγχρονο lifestyle.

Ας κάνουμε λοιπόν μία ευγενική υπενθύμιση στον εαυτό μας, πως είναι εντάξει να μην αγγίζει την τελειότητα. Ας δώσουμε χώρο στην διαφύλαξη της αυτοεκτίμησής μας και ας κάνουμε προτεραιότητα την ψυχική υγεία, η οποία διακυβεύεται από τόσα πολλά.

Και ας θυμηθούμε πως, όσο θα είμαστε απασχολημένοι «χτίζοντας» την εκθαμβωτική εικόνα μας μέσα στην οθόνη του υπολογιστή, επιδιδόμενοι στο ατέρμονο κυνηγητό των likes και της αποδοχής, η πραγματική ζωή θα μας προσπερνά, αφήνοντάς μας κενούς στην όμορφη φυλακή που μόνοι μας δημιουργήσαμε…

Ακολουθήστε το notospress.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις