Βελανίδια: Το χωριό της Λακωνίας με το νησιώτικο χαρακτήρα και τον φημισμένο φάρο

ΛΑΚΩΝΙΑ. Μόλις 15 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της Νεάπολης βρίσκονται τα Βελανίδια, το επιβλητικό χωριό της Λακωνίας με τον «αλλόκοτο» νησιώτικο χαρακτήρα και τον πιο φημισμένο φάρο της Μεσογείου.

Μπορεί το χωριό το χειμώνα να «κρατάει» ελάχιστους κατοίκους αλλά το καλοκαίρι, τα σοκάκια του γεμίζουν ζωή και οι κάτοικοι φτάνουν μέχρι και τους 1500. Θα βρεις δυο ταβερνάκια – καφενεία που θα δοκιμάσεις μεζέδες να γλείφεις τα δάχτυλά σου, ενώ μερικά airbnb καταλύματα θα λύσουν το πρόβλημα της διαμονής σου. Εννοείται πως μέσα στο χωριό δεν κυκλοφορούν αυτοκίνητα!

Έχε κατά νου, πως τα Βελανίδια δεν είναι μονοήμερη απόδραση. Πρέπει να διαθέσεις τουλάχιστον ένα τριήμερο για να τα γνωρίσεις όπως τους αξίζει. Κι αυτό μπορείς να το κάνεις οποιαδήποτε εποχή του χρόνου.

Η ιστορία πίσω από τη νησιώτικη αρχιτεκτονική του οικισμού

Τα βελανίδια βρίσκονται στο νοτιότερο άκρο του Πάρνωνα και μπορούν να συνδυάζουν άψογα βουνό και θάλασσα. Άλλωστε δεν είναι ασυνήθιστο αυτό το φαινόμενο στις ανατολικές ακτές της Πελοποννήσου.

Εκείνο όμως που είναι άξιο απορίας είναι το πώς κατάφερε αυτό το μέρος να θυμίζει τόσο έντονα νησί κι ας βρίσκεται στην ηπειρωτική Ελλάδα. Η εξήγηση, μας έρχεται από το μακρινό 1770 και τα Ορλωφικά, την αποτυχημένη επανάσταση των Ελλήνων για να απαλλαγούν από τον τούρκικο ζυγό.

Το εγχείρημα υπό την προστασία της Ρωσίας, δεν έφερε τα επιθυμητά αποτελέσματα για την ταλαιπωρημένη Ελλάδα. Άφησε πίσω της καταστροφές και μέρη που ερήμωσαν. Ένα από αυτά ήταν και το νησί του Αργοσαρωνικού, οι Σπέτσες. Οι κάτοικοι μετά τις καταστροφές στον τόπο τους, τον εγκατέλειψαν και βρήκαν αλλού «καταφύγιο».

Κάποιοι από αυτούς λοιπόν, έφτασαν στα Βελανίδια μεταφέροντας μαζί τους την αρχιτεκτονική του νησιού τους. Κάτι που από ότι φαίνεται υιοθετήθηκε με χαρά από τους ντόπιους και έμελλε να χαρακτηρίσει ολόκληρο το χωριό που αρχικά ήταν δύο οικισμοί αλλά στην πορεία συνενώθηκαν.

Η περιοχή ονομάζεται επίσης και «Μικρό Άγιο Όρος». Ονομασία που προκύπτει από τα πολλά διάσπαρτα βυζαντινά εκκλησάκια που χτίστηκαν κατά τον 12^ο και 13^ο αιώνα. Μην ξεχνάμε πως στην ευρύτερη περιοχή του Καβομαλιά ασκήτεψαν πολλοί μοναχοί τους περασμένους αιώνες.

Πεζοπορία μέχρι τον φημισμένο φάρο του Καβομαλιά

Νούμερο ένα πρόκληση στην περιοχή αποτελεί η πεζοπορία μέχρι τον χιλιοτραγουδισμένο φάρο του Καβομαλιά. Τα πάμπολλα ναυάγια στην περιοχή καθιστούν το ακρωτήρι του Μαλέα σαν ένα από τα πιο επικίνδυνα περάσματα από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα.

Η απόσταση από το χωριό Βελανίδια μέχρι το τέρμα (φάρος) είναι περίπου 8 χιλιόμετρα. Αν θέλεις να μειώσεις αυτή την απόσταση, μπορείς να διανύσεις τα πρώτα 3,5 χλμ με αυτοκίνητο αφού κινούνται σε βατό χωματόδρομο (στρωμένο με τσιμέντο στα πιο δύσκολα σημεία).

Στο τέλος του δρόμου και στο εκκλησάκι του Οσίου Θωμά εν Μαλέω (υπάρχει πόσιμο νερό εδώ), αφήνεις το αυτοκίνητο και ξεκινάς το μονοπάτι. Θα χρειαστείς περίπου 1,5 ώρα περπάτημα μέχρι να πατήσεις στο φάρο. Δεν υπάρχει πουθενά νερό στη διαδρομή αλλά ούτε και στο τέρμα του μονοπατιού.

Αν ξεκινήσεις απογευματινές ώρες θα πορευτείς στη σκιά του βουνού (σε μερικά σημεία), πράγμα σωτήριο αν κάνει ζέστη. Αν ξεκινήσεις την πεζοπορία πρωινές ώρες έχε υπόψη σου πως δεν υπάρχει πουθενά σκιά.

Ο φάρος χτίστηκε το 1860 και θεωρείται ένας από τους παλαιότερους στη Μεσόγειο. Λειτουργεί αδιάκοπα από το 1883 μέχρι σήμερα, με μια μικρή παύση κατά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο. Ο τελευταίος φαροφύλακας του Καβομαλιά έφυγε από το πόστο του το 1983 αφού αυτοματοποιήθηκε το άναμμα της λυχνίας.

Σήμερα το κτίριο βρίσκεται σε εξαιρετική κατάσταση μιας και ανακαινίστηκε πρόσφατα με δαπάνη του Ιδρύματος Αικατερίνης Λασκαρίδη ενώ το 2006 χαρακτηρίστηκε Ιστορικό Διατηρητέο Μνημείο.