Όλοι θυμόμαστε την γνωστή παροιμία που λέει πως πρέπει να τρώμε «Το πρωί σαν βασιλιάδες, το μεσημέρι σαν πρίγκιπες και το βράδυ σαν ζητιάνοι». Και δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ένα υγιεινό, ισορροπημένο πρωινό μπορεί να είναι μια μεγάλη ώθηση για την υγεία μας. Αυτό διότι έχει αποδειχθεί ότι, μεταξύ άλλων, βελτιώνει τη συγκέντρωση κατά τη διάρκεια της ημέρας, ενισχύει τα επίπεδα ενέργειας και εκκινεί τον μεταβολισμό.

Ωστόσο, σύμφωνα με έρευνες ειδικών διατροφολόγων, μόνο τα 2/3 των ανθρώπων τρώνε πρωινό, με πολλούς από εμάς απλά να μην πεινάμε όταν ξυπνάμε. Πρέπει όμως να μας ανησυχεί η έλλειψη πείνας τα πρωινά ή απλώς κάποιοι οργανισμοί λειτουργούν διαφορετικά;

Ας ξεκινήσουμε επισημαίνοντας ότι δεν είναι ασυνήθιστο να μην επιθυμείτε να φάτε αμέσως μόλις ξυπνήσετε, γιατί, κακά τα ψέματα, δεν είμαστε όλοι πρωινοί τύποι. Τα επίπεδα της πρωινής πείνας συνεπώς ποικίλλουν και επηρεάζονται από διάφορους παράγοντες, όπως από το τι και πότε φάγατε το προηγούμενο βράδυ έως τα κυμαινόμενα επίπεδα ορμονών, παράλληλα με τη μοναδική βιολογική σύνθεση του κάθε οργανισμού.

Και παρότι η μοναδικότητα στην βιολογία του κάθε ανθρώπου παίζει ρόλο, εξίσου σημαντικές είναι οι τάσεις που συναντάμε σε ορισμένες δημογραφικές και κοινωνικοοικονομικές ομάδες. Συνεπώς, οι πληθυσμοί που τείνουν να τρώνε αργότερα μέσα στην ημέρα, όπως για παράδειγμα οι μεσογειακοί πολιτισμοί, συχνά καταναλώνουν πιο ελαφρύ πρωινό αργότερα μέσα στην ημέρα. Ειδικά αν το τελευταίο γεύμα που καταναλώσατε είχε υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες ή λιπαρά, τα οποία επιβραδύνουν την εκκένωση της τροφής από το στομάχι, είναι πιθανόν να αισθάνεστε κορεσμό για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και με αποτέλεσμα χαμηλότερα επίπεδα πείνας το πρωί.

Το χρόνιο στρες επηρεάζει την όρεξη

Ο κύριος λόγος που οι ειδικοί πιστεύουν ότι δεν νιώθουμε πεινασμένοι το πρωί είναι ο τρόπος ζωής και συγκεκριμένα το άγχος.

Όπως επισημαίνουν οι επιστήμονες, το να ξυπνάμε χωρίς αίσθημα πείνας μπορεί να σημαίνει ότι η κορτιζόλη, η οποία λειτουργεί ως ορμόνη του στρες, βρίσκεται σε υψηλά επίπεδα. Όταν κοιμόμαστε, το σώμα μας βρίσκεται σε μια ολονύκτια «νηστεία» όπου πρέπει να χρησιμοποιήσει αποθέματα γλυκόζης που είναι αποθηκευμένα στο συκώτι, προκειμένου να διατηρήσει την ισορροπία του σακχάρου στο αίμα. Αυτό διαρκεί μέχρι περίπου οκτώ ώρες και μόλις εξαντληθούν αυτά τα αποθέματα, τα επινεφρίδια θα απελευθερώσουν ορμόνες όπως η κορτιζόλη που βοηθούν στη διαχείριση του σακχάρου στο αίμα (διασπώντας τους μυς) για να μας κρατήσουν σε κίνηση.

Το άγχος από την άλλη, μπορεί να καθυστερήσει ή να μειώσει τις ορμόνες της όρεξης, ιδιαίτερα αν γίνεται λόγος για χρόνιο στρες. Εδώ εμφανίζεται το εξής παράδοξο: η κορτιζόλη είναι εκείνη που μας βοηθά να ξυπνήσουμε και να ξεκινήσουμε την ημέρα μας αλλά ταυτόχρονα, σε καταστάσεις χρόνιου στρες, όπου υπάρχει μεγάλη ζήτηση για κορτιζόλη για μεγάλο χρονικό διάστημα στον οργανισμό, μπορεί να οδηγηθούμε σε μειωμένη παραγωγή κορτιζόλης το πρωί. Αυτό μπορεί να επηρεάσει την όρεξη και επίπεδα ενέργειας και να οδηγήσει σε μειωμένη όρεξη.

Ορμόνες του ύπνου

Η μειωμένη πρωινή όρεξη μπορεί επίσης να είναι σημάδι ότι η μελατονίνη παραμένει σε υψηλότερα επίπεδα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Η μελατονίνη είναι η ορμόνη του ύπνου μας και λειτουργεί σαν ένα «μοτίβο εναλλαγής» με την κορτιζόλη. Όταν ξυπνάμε, μπορεί να χρειαστούν μία ή δύο ώρες για να έρθει η μελατονίνη σε αρκετά χαμηλά επίπεδα ώστε να αισθανθούμε την ανάγκη να καταναλώσουμε τροφή.

Ταυτόχρονα, η μελατονίνη είναι ο «συνήθης ύποπτος» για φαινόμενα όπως οι πρωινές ναυτίες. Αν λοιπόν ήπιατε ένα ποτήρι νερό με το που ξυπνήσατε και νιώσατε ναυτία, αυτό οφείλεται στο ότι το σώμα σας εξακολουθεί να εναλλάσσει την κυρίαρχη μελατονίνη στην κυρίαρχη κορτιζόλη και να ξυπνά. Η παραπάνω διαδικασία μπορεί να αποτελεί μέρος του φυσικού κύκλου ύπνου-αφύπνισης αλλά μπορεί επίσης να οφείλεται σε υψηλά επίπεδα στρες.

Είναι σοβαρό πρόβλημα η απουσία όρεξης το πρωί;

Προκειμένου να απαντηθεί το παραπάνω ερώτημα, είναι σημαντικό να λάβετε υπόψιν σας τα εξής:

Αν δεν πεινάτε για πρωινό μέσα στις δύο πρώτες ώρες αφότου ξυπνήσετε, ίσως πρέπει να αναζητήσετε τον λόγο. Αν αυτό συμβαίνει επειδή καλύπτετε την πείνα καταναλώνοντας καφέ, σίγουρα δεν μιλάμε για ένα καλό ξεκίνημα της ημέρας. Η καφεΐνη δεν παρέχει ενέργεια στα κύτταρα του σώματός μας αλλά αντίθετα προκαλεί νευρική διέγερση στον εγκέφαλο. Διεγείρει δηλαδή τα επινεφρίδια για να απελευθερώσουν αδρεναλίνη, φαινόμενο που δημιουργεί μια ψευδή ώθηση ενέργειας. Για αυτόν το λόγο, οι ειδικοί συνιστούν να μην καταναλώνουμε καφεΐνη μέχρι να φάμε πρωινό, ώστε να μπορεί ο οργανισμός να υποστηρίξει την κατάλληλη ρύθμιση μεταξύ αδρεναλίνης και κορτιζόλης.

Αν δεν τρώτε πρωινό επειδή δεν έχετε το χρόνο ή επειδή αισθάνεστε ότι είστε ακόμα πολύ νυσταγμένοι μέχρι το μεσημεριανό γεύμα, τότε η εστίαση στον κιρκάδιο ρυθμό μπορεί να σας βοηθήσει. Φροντίστε να εκτεθείτε στο πρωινό φως τα 30 πρώτα από το ξύπνημα και φτιάξτε καλύτερα τη βραδινή σας ρουτίνα, ώστε να κοιμάστε αρκετά.

Αν παίρνετε κάποια φαρμακευτική αγωγή χρειάζεται να είστε ιδιαίτερα προσεκτικοί. Η παράλειψη του πρωινού μπορεί να αποτελεί σημαντικό πρόβλημα εάν πρέπει να πάρετε φάρμακα που απαιτούν την κατανάλωση τροφής μαζί τους. Η έλλειψη φαγητού μπορεί επίσης να συμβάλει σε χειρότερο έλεγχο του σακχάρου στο αίμα αργότερα μέσα στην ημέρα.

Ακολουθήστε το notospress.gr στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις